انستیتوت تحقیقات زراعتی افغانستان یکی از ریاست های سکتوری بسیار مهم در چوکات وزارت زراعت، آبیاری و مالداری می باشد، که مسئولیت انجام تحقیقات و معرفی تکنالوژی های نوین را جهت افزایش سطح تولیدات زراعتی ، کاهش فقر و مصؤنیت غذایی  عهده ‌دار می‌باشد. البته برهمه ی اهل دانش و نخبه گان هویدا است که تحقیقات زراعتی اساس زراعت را تشکیل می دهد. سرمایه گذاری و تقویه ی این نهاد از لحاظ مالی، علمی و تخصصی می تواند؛ ما را به سمت توسعه ی زراعتی و خود کفایی سوق دهد. تحقیقات می‌تواند سبب حل مشکلات زیادی جامعه ما در عرصه های مختلف زراعت، بخصوص تغیرات اقلیمی که یک مشکل بزرگ جهانی فرا راه کره خاکی است، شود. ریاست انستیتوت تحقیقات زراعتی تکنالوژی های مناسب جهت مقابله با خشک سالی، امراض و آفات و همچنان ورایتی اصلاح شده را که سطح تولیدی بلند دارد به دهاقین معرفی نموده است، که بدون هیچ تردیدی سبب افزایش محصولات زراعتی، اقتصاد دهاقین و اقتصاد ملی کشور شده است.

ریاست انستیتوت تحقیقات زراعتی در هفت زون اقلیمی فعالیت داشته که شامل21 فارم تحقیقاتی در 17 ولایت کشور می باشد که سالانه 300-400 سیت تجربه ی تحقیقاتی در آن تطبیق می گردد، که دارای دیدگاه ، ماموریت ، اهداف و مقاصد می باشد.

دیدگاه:

رشد و انکشاف تولیدات زراعتی ومالداری، حاصلخیزی و ثمربخشی بمنظور تامین معشیت پایدار و مصونیت غذایی در افغانستان.

ماموریت:

انکشاف، تقویت و هماهنگی تحقیقات زراعتی  جهت  نوآوری تکنالوژی های مناسب بمنظور رشد پایدار سکتور زراعت و مالداری، بهبود مصونیت غذایی و کاهش فقر در کشور.

مقاصد:

• انکشاف و معرفی ورایتی های اصلاح شده نباتات با استفاده از تخنیک های مدرن نسلگیری؛
• انتقال تکنالوژی های مناسب زراعتی به دهاقین با هماهنگی و همکاری نماینده گان ترویج؛
• افزایش همه جانبه در تولیدات، حاصل خیزی و سود بخشی زراعتی ومالداری در کشور؛
• استفاده موثر ازمنابع در جهت تولید تکنالوژی بااستفاده از تخنیک مدیریتی همه جانبه؛
• طرح پالیسی برای  تطبیق برنامه های ملی تحقیقاتی از طریق پوهنتون ها .
• تحکیم روابط با موسسات ملی و بین المللی تحقیقاتی.

     اهداف:

بلند بردن سطح تولیدات زراعتی و معرفی انواع مختلف نباتات اصلاح شده ازنگاه کمی و کیفی، مقاوم در مقابل امراض و آفات و خشکی همچنان معرفی سیستم های بهتر آبیاری، اگروتخنیک مناسب، انواع پرحاصل  مطابق نیاز مارکیت، تحفظ و استفاده از منابع نباتات جنتیکی به منظور بلند بردن حاصلات  زراعتی و خود کفائی  دهاقین در کشور.

معرفی رئیس:

محمد قاسم عبیدی، دارای سند ماستری از پوهنتون زراعتی داکوچایف جمهوری اوکراین در رشته خاکشناسی و اگرانومی .

راستای کاری:

دارای یازده آمریت های دیپارتمنت (اصلاح غله جات، اگرانومی، اصلاح پلیدار، امراض و آفات، میوه جات، سبزیجات، جنگلات و علفچر، آبیاری، ماشین الات زراعتی، جرم پلازم نباتی، تحقیقات در مناطق خشک) و در زون های اقلیمی مرکز و  ولایت با داشتن 18 فارم تحقیقاتی.

1. ریاست تحقیقات توافقی منحیث مرکز تحقیق و نو آور های تکنالوژی های جدید زراعتی و معرفی آن برای دهاقین و باغدارن.
2. تحقیقات توافقی و تطبیقی بالای نباتات مختلف شامل غله جات، حبوبات، میوه جات، سبزجات و نباتات طبی.
3. ایجاد تحقیقات اساسی در زون های اقلیمی متفاوت بالای نباتات و سیستم جدید زراعت حفاظتی بالای خاک.
4. تحقیقات بالای میوه جات مختلف داخلی و خارجی در زون های اقلیمی شامل  خسته سنگی، خسته نرم و ستروس .

سه دست آورد عمده:

1. معرفی 56 ورایتی های مختلف گندم، جو، جواری، شالی، سویابین، پخته، نخود، ماش، کچالو و پکیج های معلوماتی اگرونمیکی و کتلاک های معرفی میوه جات و گندم به ریاست ترویج و از آن طریق به دهاقین کشور..
2. تولید صدها متریک تن تخم های هستوی و مادری غرض تکثیر تخم های بنیادی و تصدیق شده در کشور.
3. ایجاد کلیکسون های ملی میوه جات مختلف داخلی و خارجی در زون های اقلیمی و ایجاد یک جن بانک جدید در بادام باغ غرض تحفظ و نگهداری نباتات بومی داخلی اصلاح شده.

پلان های آینده:

1. تطبیق 560 سیت تجربوی نباتات مختلف در سطح زون های اقلیمی و فارم های فرعی مرکز و ولایات.
2. حفظ و نگهداری کلیکسون های ملی میوه جات در زون های اقلیمی کشور ادامه تحقیقات توافقی و آغاز تحقیقات اساسی.
3. احیا، باز سازی و تجهیز فارم های تحقیقاتی مرکز و ولایات، تشخیص نیازمندی ها، اولویت بندی و تعین بودجه مالی برای تطبیق پلان های تحقیقاتی در فارم های مرکز و ولایات.

دست آورد های تحقیقات زراعتی

• ازجمه 20 فارم تحقیقاتی 15 فارم آن قسماٌ باز سازی گردیده است
• تهیه ماشین آلات زراعتی (187) قلم به فارمهای تحقیقاتی مرکزو ولایات
• اعمار یک باب شاپ تحقیقاتی و ترمیماتی ماشین آلات زراعتی در بادام باغ
• معرفی ورایتی های اصلاح شده غله جات (گندم های بهاری و زمستانی آبی 36 ورایتی و للمی 10 ورایتی، جو، جواری و شالی چهار چهار ورایتی)
• معرفی ورایتی های نباتات صنعتی و پلیدار (سایبین 6 ورایتی و 4 ورایتی هم در حالت معرفی، نخود 6 ورایتی، ماش 2، عدس 2 پخته 3 ورایتی و 2 ورایتی هم در حالت معرفی)
• ایجاد 6 مرکز تحقیقاتی میوه جات در شش زون اقلیمی
• معرفی 22 بسته اگرانومیکی برای 22 ورایتی اصلاح شده گندم، جواری و جو دهاقین
• تولید ده ها متریک تن تخم مادری گندم، جو، جواری، شالی، پخته، سایبین، عدس، نخود و سبزیجات مختلف
• یک فارم تحقیقاتی مناطق خشک در ساحه 35 جریب زمین واقع بادام باغ ایجاد شده.
• ایجاد دو فارم تحقیقاتی للمی به مساحت 1000 جریب زمین در ولایات تخار و بلخ
• به تعداد 10 نفر در کورس ماستری و 6 نفر در کورس دوکتورا در جریان تحصیل هستند
• ایجاد یک جن بانک معیاری و ستندرد در بادام باغ کابل
•  حفر دو حلقه چاه عمیق در بادام باغ کابل
• مصارف 93% بودجه انکشافی احیا و توسعه فارم های تحقیقاتی در مرکز و ولایات
• برگزاری کنفرانس ملی گندم و جو در مرکز وزارت به اشتراک متخصیصن، موسسات بین الملی، دانشمندان و اساتید دانشکده زراعتی های کشور.
• جمع آوی 938 اکسیژن میوه جات مختلف داخلی و خارجی در فارم تحقیقاتی بادام باغ و فارم های تحقیقاتی ولایات ننگر هار، کندز، بلخ، کندهار و هرات.
• چاپ و نشر هفت کتلاک میوه جات مختلف و چاپ کتلاک گندم و دها بروشر در ابطه با نباتات مختلف.
• جمع آوری 3445   اکسژین نباتات مزروعی شامل گندم، جو، جواری، شالی، سایبین، پخته، نخود، عدس، نباتات روغنی،انواع سبزیجات و علوفه جات .

• به مقداری 50-100 متریک تن تخم مادری تولید و غرض ازدیاد تخم های بنیادی به دسترسی تصدی تخم های بذری و اتحادیه تخم پروری سکتور خصوصی مطابق پروسیجر توزیع و بدسترس شان قرار گرفته است.
• با استفاده تخم ها اصلاح شده گندم توسط دهاقین مقدار حاصل از 2.1 متریک تن به 3 متریک تن و در ساحه للمی از 0.5 به 1.2 متریک تن فی هکتار افزایش یافته است
• به تعداد 7 باب باغ نمایشی میوه جات مختلف در هفت فارم عمده تحقیقات به منظور معرفی سیستم های جدید باغداری برای باغداران کشور ایجاد گردیده است.
• سیستم های جدید زراعتی محافظه وی (Conservation Agriculture) بعد از اخذ نتایح از فارمهای تحقیقاتی برای دهاقین کشور به منظور کاهش مصارف عملیاتی، نگهداری مواد عضور درخاک و جلوگیری از فرسایش خاک میباشد معرفی کردیده است
• تحکیم روابط علمی و تحقیقاتی باموسسات بین اللملی و موسسات تحصیلات زراعتی بخاطر تبادله نظریات علمی، تطبیق تجارت تحقیاتی مشترک، تهیه مواد تحقیقاتی و آموزش عملی و نظری 100 ها تن از محصیلین پوهنحی های زراعت در فارمهای تحقیقاتی مرکزو ولایات تحکیم کردیده است
• تقلیل مصارف به ارتباط مقدار تخم ریز نباتات خاصتاً گندم به اساس نتیجه از تجارب تحقیقاتی اگرانومیکی مقدار (15) گیلوگرام در فی هکتار بوجودآمده است
• ادویه کیمیاوی به نام فلیکور جهت جلوگیری از امراض سرخی گندم بعد از اخذ نتایج تحقیقاتی برای دهاقین معرفی شده است که حدود 20-30 فیصد ازکاهش حاصلات جلوگیری مینماید.

پلان های ریاست انستیتوت تحقیقات زراعتی طی سال1397، 1398 و 1399

1. ادامه تحقیقات توافقی و تطبیقی وآغاز تحقیقات اساسی با استفاده از تکنالوژی جدید غرض اصلاح نباتات و بلند بردن سطح حاصل
2. بدست آوردن تخم های هستوی (مادری) بعد از مراحل نسل گیری و انتخاب و طرق استفاده آن در نسل های بعدی
3. معرفی انواع جدید و ارایه سفارشات علمی از طریق ترویج به ادارات مربوطه ونیاز مندان.
4. تحقیق غرض تشخیص و شناسایی امراض و آفات نباتی به خاطر طرق موثر تداوی و کنترول امراض و آفات و تعین نمودن دوز مناسب ادویه جات
5. تحقیق بالای علوفه جات با کیفیت ازنگاه مقاومت در مقابل کم آبی، خوش خوراکی و حاصل دهی
6.  تحقیق بالای انواع اشجار جنگلاتی به منظور دریافت انواع مقاوم در مقابل کم آبی و رقابت در مارکیت و حفظ محیط زیست
7. تحقیق بالای آب جهت دریافت طرق موثر آبیاری و معرفی سیستم های بهتر غرض جلوگیری از ضایعات آب
8. تحقیق در مناطق خشک غرض دریافت انواع مقاوم نباتات در مقابل کم آبی از ساحات خشک
9. تحقیق بالای ماشین آلات به خاطر دریافت نوع موثر و اقتصادی ماشین آلات زراعتی
10.  تبادله مواد جنیتکی با موسسات بین المللی تحقیقاتی به اساس تقا ضای رسمی
11. تحکیم روابط با موسسات ملی و بین المللی
12. احیاء، بازسازی تجهیز و توسعه فارم های تحقیقاتی مرکز و ولایات
13. تطبیق پروژه های انکشافی و مصارفاتی در 14 ولایت کشور
14. تحقیق بالای 938 نوع جرم پلازم میوه جات مختلف  در شش زون اقلمی کشور

پلان بودجه انکشافی ریاست انستیتوت تحقیقات زراعتی طی سال1397، 1398 و 1399

بودجه سال 1397 مبلغ 102010000افغانی که در 20 فارم تحقیقاتی واقع 15 ولایت تقسیمات گردیده که 84% آن به مصرف رسیده است که شامل ساختمان ها، فعالیت های عملیاتی، منابع بشری و خریداری می باشد که از طریق مستوفیت ها به ولایات کابل، ننگرهار، کندز، بغلان، تخار، بدخشان، بلخ، هرات، کندهار، هلمند، پکتیا، کاپیسا، کنرها، پروان و بامیان انتقال گردیده و به مصرف رسیده است.

بودجه انکشافی ریاست انستیتوت تحقیقات زراعتی در سال جاری  31,500,000  افغانی اخصاص داده شده است. این بودجه در 19 فارم تحقیقاتی مرکز ولایات مختلف کشور با در نظر داشت نیازمندی ها والویت های فارم های تحقیقاتی به مصرف می‌رسد.

مجوع بودجه	فارم  های تحقیقاتی	شماره
10629580	بادام باغ کابل	1
272000	سبزیجات قرغه	2
1227600	تحقیقات مالداری ریشخور	3
549000	ریاست تحقیقات خاک شناسی	4
508000	ملا غلام بامیان	5
3163000	اردوخان هرات	6
1499400	پوزه ایشان بغلان	7
2118200	دهدادی بلخ	8
2109600	مرکز کندز	9
505500	بهارک بدخشان	10
268020	باغ ذخیره تخار	11
490000	میدان هوایی غور	12
691000	بولان هلمند	13
3725300	شیشم باغ ننگرهار	14
103200	شوخی کاپیسا	15
156000	چشه ماران پکتیا	16
123200	فارم تحقیقاتی پروان	17
3057400	کوهکران کندهار	18
304000	باغ سالا کنر	19
31500000	مجموع

پلان تجارب تحقیقاتی تطبیق شده در فارم های تحقیقاتی زون های اقلیمی کشور در مرکز و ولایات سالهای 1397و 1399.

شماره	عنوات تجارب	مجموع تجارب	ولایـات
			کابل	بلخ	هرات	ننگرهار	کندز	کندهار	بغلان	بامیان	تخار	بدخشان	هلمند	پکتیا	پروان	کاپیسا	غور	کنر	خوست
1	غله جات	168	34	26	26	14	6	4	18	13	7	5	6	3		2	2	2
2	سبزیجات	15	4		2	2				4					1		2
3	نباتات صنعتی و پلیدار	127	23	22	24	16		7	20	1		11	3
4	آبیاری	7	7
5	باغداری	15	5	1	2	1	4	2
6	اگرانومی	115	12	16	17	10	4	8	14	3	5	10	3	7	2		4
7	جرم پلازم	8	5		1	2
8	امراض و آفات	55	19	3	5	5	2	4	6	3	1	1	1	1	3		1
9	ماشینری	17	4	3	2	6			2
10	جنگلات و نباتات طبی	15	8	1	1				1	1	1	1		1
مجموع عمومی		542

بودجه انکشافی سال 1399 هـ ش مبلغ 35 میلیون افغانی برای تمام 21 فارم تحقیقاتی در مرکز و ولایات اختصاص داده شده است.

مراکز تحقیقاتی در مرکز و ولایات افغانستان توسط علامه ستاره سرخ در نقشه افغانستان نشانی گردیده است.

نمای از تجارب در فارم های تحقیقاتی

تحقیقات اساسی درفارم های تحقیقاتی شیشم باغ و ملاغلام بامیان در تحت پروگرام شتل بریدنگ .

تجلیل از روز مزرعه در فارم تحقیقاتی دار الامان کابل.

 

مرحله انتخاب ورایتی های گندم در فارم تحقیقاتی دهدای

 

نمایشگاه میوه جات تحقیقاتی در فارم بادام باغ کابل

ضمیمه‌ها:

پلان تولید تخم مادری گندم و جو ۱۳۹۶- ۱۳۹۷