طلوع پی‌هم شمس؛ ملیحه چگونه صاحب چندین شرکت شد؟
ملیحه شمس یک بانوی شاغل، تجارت‌پیشه و خلاق در ولایت هرات است. او متولد هرات و متعلق به یک خانواده با پیشینه زراعتی است و وابسته‌گی نزدیک به «بابای زعفران» کشور دارد. بابای زعفران، لقب پر‌افتخار یک مرد هراتی است که توانسته با ایده خلاقانه در حوزه ترویج و کشت زعفران، این لقب را به دست آورد. ملیحه شمس از نخستین بانوان شاغل و از نخستین ترویج‌کننده‌های زعفران در هرات به حساب می‌آید.
هرات به دلیل طبیعت خوب و زمین حاصل‌خیزش مهد پرورش زعفران در کشور است. نقش هرات و دهقانان این ولایت در پرورش، انکشاف و ترویج زراعت، حایز اهمیت است. ده‌ها ایده خلاقانه در بخش کاشت، برداشت و پروسس زعفران از این ولایت خوش‌نام به سایر ولایت‌های کشور گسترش یافته است. امروز که زعفران افغانستان به عنوان بهترین و مرغوب‌ترین زعفران دنیا شناخته می‌شود، بدون شک نقش بانوان و مردان زعفران‌کار هراتی در این موفقیت برجسته بوده است.
ملیحه شمس بانویی خلاق و کار‌آفرین است که در دامن چنین جامعه‌ای متولد، بزرگ و زراعت‌پیشه می‌شود. چندین زن هراتی از دامن چنین ولایت حاصل‌خیزی به تجارت‌های خوب دست یافته‌اند. ملیحه شمس فعالیتش را در حوزه کار‌آفرینی از یک برنامه نسبتاً کوچک خیاطی آغاز می‌کند. نخستین برنامه اشتغال‌زایی و کار رسمی‌اش را با این خیاطی شروع می‌کند و با گسترش شرکت‌های سلسله‌ای افق شمس ادامه می‌دهد. وقتی او چرخ روزگار را با چرخ خیاطی پیوند می‌زند، موفقیت‌ها یکی پی دیگر به سراغش می‌آید. بانو شمس با راه‌اندازی کورس خیاطی برای بانوان ولسوالی غوریان هرات و کار در این حرفه، توانست مبلغ ۹۰ هزار افغانی به دست آورد. او با این پول و تشویق ماماهایش، کارش را از سال‌های ۱۳۷۶ به بعد در بخش زعفران روی زمینی که از مادرش به ارث مانده بود، آغاز می‌کند. خانم شمس از اولین بانوانی بوده است که اقدام به ترویج و فروش پیاز زعفران در هرات می‌کند. او کارش را به این امید آغاز می‌کند که بتواند زنان هرات را در بخش اقتصادی به سوی خودکفایی سوق دهد. او در این راستا صادقانه تلاش می‌کند تا زمینه بهتری را برای خانم‌ها مساعد سازد.
بانو شمس از زمان شروع کارش در سال ۱۳۷۶ تا سال ۱۳۹۰، نزدیک به صد جریب زمین را تحت پوشش زعفران در ولسوالی‌های انجیل و غوریان قرار داده است. او با تشویق و راهنمای‌های مؤثر ماماهایش، می‌تواند به‌زودی مزرعه زعفرانش را گسترش دهد و کارهایش را به‌شکل قاعده‌مند پیش ببرد. در بخش ترویج کاشت زعفران موفق می‌شود که به بیش از ۲۵۰ خانم مشتاق کار زعفران، پیاز زعفران توزیع کند تا آن‌ها هم بتوانند گام‌های اولیه را در راستای خودکفایی و کار زعفران بردارند. وی در کنار این برنامه، به آن عده خانم‌هایی که زمین برای کشت زعفران نداشته‌اند، زمینه پروسس رب، مربا و پسته را نیز فراهم می‌کند. ملیحه شمس با خلاقیتش، اولین بار کشت هنگ را در ولایت بادغیس شروع کرده و اکنون در حال ترویج آن است.
سنتی بودن جامعه، به‌عنوان یک مشکل، همواره در مسیر فعالیت‌های اقتصادی زنان وجود داشته است. برای خانم شمس نیز این مشکل، از مشکلات بزرگ است. با این حال او در برابر این مشکلات مقاومت می‌کند و برای انسجام برنامه‌ها و تعقیب اهدافش در سال ۱۳۸۳ «شرکت شمس آرون» را راه می‌اندازد. بخش بزرگ موفقیت‌های خانم شمس با راه‌اندازی این شرکت آغاز می‌شود. با گسترش فعالیت‌هایش در شرکت شمس آرون و به دست آوردن موفقیت‌های بیشتر، در سال ۱۳۹۵ شرکت دومش را تحت عنوان «شمس رفق زعفران» تأسیس می‌کند که فعالیت‌های این شرکت را روی محصولات زراعتی به‌صورت عموم و پروسس و بسته‌بندی زعفران و میوه خشک به‌صورت خاص متمرکز می‌سازد. با بهتر شدن وضعیت کار و رونق گرفتن شرکت‌ها، برنامه‌های خلاقانه خانم شمس فراتر از ولایت هرات گسترش می‌یابد. وی «شرکت طلوع شمس رفق زعفران» را راه‌اندازی می‌کند و فعالیت آن را روی برنامه‌های زراعتی در ولایت بادغیس متمرکز می‌سازد. هم‌چنان کار پر‌درامد کاشت هنگ را در ۱۵ جریب زمین در سال ۱۳۹۴ در ولایت بادغیس آغاز می‌کند.
خانم شمس یکی از بانوانی است که برنامه‌های بزرگی برای تعقیب اهدافش در نظر دارد. وی در حال حاضر در صدد شکل‌دهی برنامه‌های دیگرش در راستای تعقیب اهداف طولانی‌مدتش در هرات و بادغیس است. او علاوه بر برنامه‌های موجود، در حال طی مراحل اسناد اجاره ۸۰۰ جریب زمین از وزارت شهرسازی و اراضی است تا بتواند کارهای تجارتی و اشتغال‌زایی‌اش را گسترش دهد. هم‌چنان تصمیم دارد زمینی را از دولت بخرد و آن را به تأسیس یک شرکت تولیدی در پارک صنعتی هرات اختصاص دهد. در کنار همه این‌ها، یکی از برنامه‌هایی که روی دست دارد، کار بالای ۲۰ جریب زمین به منظور کاشت هنگ در ولایت بادغیس است که در حال نهایی شدن است. او مصمم است تا یک شرکت کشمش‌پاکی را نیز در ولسوالی انجیل هرات راه‌اندازی کند.
یکی از ویژه‌گی‌های ملیحه شمس، جسارت و تحرک بالایش در پیش‌برد برنامه‌ها‌ست. به همین دلیل، او توانسته در راستای اشتغال‌زایی و کار‌آفرینی، دو سال قبل یک سردخانه را برای نگهداری محصولات زراعتی در ولسوالی انجیل ولایت هرات فعال سازد. وی در جریان صحبت‌هایش اشاره کرد که کار یک سردخانه دیگر که به کمک یک مؤسسه در ولایت بادغیس ساخته می‌شود، در جریان است.
از دیگر دستاوردهای بانو شمس، اعمار پنج باب مرکز پروسس و بسته‌بندی زعفران در شهر هرات است. او که با پشت‌کار و تلاش فراوان توانسته است در این مدت کم به این موفقیت‌ها دست یابد، آرزومند است تا زمینه بیشتر و تسهیلات بهتری را برای زعفران‌کاران، زنان و دهقانان ولایت هرات فراهم سازد.
خانم شمس در رابطه به برنامه‌های آینده‌اش گفت: «مصمم هستم تا با گرفتن زمین از وزارت شهرسازی و اراضی، ساحه وسیعی را برای ایجاد فارم زعفران، باغ‌های پسته، باغ میوه و انگور، پروسس و بسته‌بندی این محصولات اختصاص دهم.» هم‌چنان او آرزو دارد تا یک سردخانه را در بادغیس و یک شرکت بسته‌بندی مواد غذایی را در پارک صنعتی ولایت هرات ایجاد کند.
موفقیت‌های مادی خانم شمس، دستاوردهای معنوی هم برای او رقم زده است. او از جمله موفق به دریافت ده‌ها تقدیر‌نامه از سوی نهاد‌های ملی و بین‌المللی شده است. هم‌چنان در هیأت مدیره بخش نظارتی اتحادیه ملی زعفران‌کاران نیز مشغول است. خانم شمس برای معرفی و بازاریابی زعفران افغانستان به چندین کشور سفر کرده و به چندین نمایشگاه ملی و بین‌المللی در بیرون از کشور اشتراک کرده است. سرگذشت و زنده‌گی وی پر از موفقیت و سراسر آموزنده است. او که از یک چرخ خیاطی شروع کرده، اکنون سه شرکت معتبر دارد که برای صدها نفر به‌صورت مستقیم و غیر‌مستقیم در هرات و بادغیس شغل ایجاد کرده است. وی در جریان فعالیتش در حوزه زراعت، ده‌ها برنامه آموزشی و ورکشاپ رهنمودی را به کمک مؤسسه‌های همکار برای زنان زراعت‌پیشه و دهقانان هرات راه‌اندازی کرده است. به نظر او، کار و فعالیت در مزرعه بستر خوبی برای استقلال مادی و خودکفایی زنان است. بدون شک وی یکی از زنان موفق و یکی از تاجران معتبر در روزگار ما‌ست. داستان موفقیت او می‌تواند الهام‌بخش و الگویی برای تمام بانوان و زنان شاغل باشد. در روزگاری که مشکلات بی‌شمار سر راه بانوان شاغل قرار دارد، هستند زنانی که امید بیشتر و انگیزه بهتر به اعضای جامعه هدیه می‌کنند.
خانم شمس رویاهای بزرگ و ایده‌های بی‌شمار برای بازاریابی، کاشت و برداشت بهتر محصولات زراعتی کشور در سر دارد. مراکز بزرگ پروسس، سردخانه‌ها و کاشت هزاران جریب زعفران، ترویج کاشت هنگ، گسترش باغ‌های پسته و ده‌ها برنامه خلاقانه دیگر او گواه این مسأله است. حالا خانم شمس، یک خیاط تازه‌کار در یک ولسوالی دور‌افتاده کشور نیست؛ او یک بانوی مبتکر و یک تاجر موفق است.