نکات مهم برای زنبورپروری
هفته‌نامه‌ی دهقان / داکتر عبدالنبی احمدی
متخصص حشرات مفیده ریاست زراعت کابل
بعضی نکات مهم زنبورداری که در جهت رشد و توسعه زنبورداری مهم اند، برای زنبورداران و اهل مسلک قرار ذیل تشریح میشود:
۱- از ۱۵ حوت که هوا خوب میشود کار زنبور داری شروع میشود.
۲- در اکثر مناطق، گل‌های درختی و غیر درختی در ماه حوت شروع به باز شدن می‌کنند.
۳- اگر زنبورداری می‌کنید کوشش کنید که این کار را در اول بهار با دو و یا سه صندوق آغاز کنید.
۴ – اگر کندوها را در ماه ثور و جوزا بخرید، زنبوردار صندوق‌های پرجمعیت خود را درآن زمان به فروش نمی‌رساند، اگر کندوها را در تابستان و اوایل خزان بخرید ممکن است در زمستان از بین بروند، لذا بهترین زمان خرید کندوها جهت فعالیت زنبورداری اواخر زمستان و اوایل بهار است.
۵- درجه حرارت در بعضی روزهای زمستان در وسط روز از هشت درجه بالا می‌رود و زنبور عسل مدفوع خود را به بیرون از صندوق انتقال می‌دهد و اگر درجه حرارت از هشت پایین باشد، اگر زنبور به بیرون از کندو برود، امکان تلف شدن آن به واسطه سرما زیاد است.
۶ – از ۱۵ حوت به بعد وقتی که شهد در کندو زیاد شود، در نتیجه ژله رویال زیاد میشود و ملکه شروع به تخم‌گذاری می‌کند.
۷- اگر ملکه فعال باشد، در موجودیت غذا به سرعت، تعداد افراد کندو زیاد میشود.
۸- به اثر بالا بودن گل‌وگیاه مقدار عسل بالا می‌رود و در نتیجه ملکه تخم‌گذاری کرده و به اثر تراکم زنبور‌ها و نبودن جای، کندو جوجه‌دهی می‌کند و ملکه سابقه با تعدادی از جوجه‌زنبور‌ها از کندو بیرون شده و در جایی تشکیل کلستریای توپی را می‌دهند که باید توسط زنبوردار دوباره در یک کندو گرفته شود، که به اثر بی‌توجهی زنبوردار زنبور‌ها به یک جای دیگر فرار می‌کنند.
۹- در اول حمل تعداد گل‌وگیاه زیاد شده و به تناسب گل‌وگیاه فعالیت زنبوردار هم زیاد میشود.
۱۰- زنبوردار باید کندوها را معاینه کند و اگر کدام مشکل داشته باشد آن را رفع کند.
۱۱ – در روزهای سرد، زمانی که هوا گرم میشود، کندوها معاینه شوند.
۱۲- حد اقل هفته یک بار معاینه کندوها صورت گیرد.
۱۳- معاینه هر چه سریع‌تر انجام شود و به خصوص در روزهای سرد، ضمناً برای زنبور‌ها کمتر مزاحمت ایجاد شود.
۱۴- در وقت معاینه دیده شود که اگر تخم به مقدار زیاد و منظم در مرکز و هم گرده و عسل به ترتیب در اطراف شانه به صورت منظم باشد، در این صورت ملکه جوان است، و اگر تخم‌گذاری غیر منظم و بی‌ترتیب باشد ملکه پیر است و باید عوض شود.
۱۵- ملکه جوان به نفع زنبوردار و ملکه پیر به ضرر زنبوردار می‌باشد.
۱۶ – ملکه هر سال باید تعویض شود.
۱۷- در صورت مجبوریت تا دو سال ملکه نگه‌داری میشود.
۱۹- ملکه‌های مریض و پیر هرگز نگاهداری نشوند، زیرا به ضرر زنبوردار اند.
۲۰- عمر زنبور عسل ۳-۴-۷ و حتا ۱۰ سال ذکر شده است.
۲۱- سه ماه بهار به علت جوشش گل‌وگیاه فصل تولید عسل و جوجه زنبور است.
۲۲- زیاد‌ترین کار و فعالیت زنبوردار در سه ماه بهار می‌باشد.
۲۳- اگر تعداد زنبور‌ها زیاد شوند برای جلوگیری از فرار، باید قاب‌های اضافی در کندو گذاشته شود تا ملکه تخم‌گذاری کند و کارگران در آن عسل و گرده را ذخیره کنند و یا کندو دو طبقه شود تا در طبقه دوم عسل ذخیره کنند و قاب‌های پر از عسل از کندو بیرون شود تا جا برای قاب‌های خالی مهیا گردد.
۲۴- یکی از علل فرار زنبور‌ها بی‌کاری کارگران و نبودن جای فعالیت زنبور عسل است.
۲۵- اگر تبدیل کندوی محلی را انجام می‌دهید، باید در وقت اوج گل‌وگیاه انجام بدهید و در غیر آن این کار ناکام است.
۲۶- در وقت تبدیل سوراخ ورود و خروج کندوی مدرن عیناً در جای سوراخ کندوی محلی قرار گیرد.
۲۷- اگر تبدیل به شکل فنی صورت گیرد، ۱۰۰ درصد موفقیت‌آمیز است.
۲۸- کندوی محلی را به وسیله شربت دادن و تقویت کندو مجبور به جوجه دادن کنید و جوجه آن در یک کندوی دیگر گرفته شود، در این صورت تلفات به صفر می‌رسد.
۲۹- در تبدیل غیر فنی تلفات به ۴۰-۵۰ درصد می‌رسد و امکان تلف شدن ملکه نیز وجود دارد.