مسوولیت ما در مدیریت آب‌های باران

هفته‌نامه‌ی دهقان / گپ دهقان
چند روز اخیر، برخی از ولایت‌ها شاهد باران‌های مناسب بودند. زراعت و مالداری افغانستان، وابسته به برف و باران است. اگر برف و باران کافی نبارد، محصولات زراعتی کاهش خواهد یافت و وضعیت اقتصادی مردم بدتر خواهد شد. زمستان گذشته که با کاهش چشم‌گیر بارندگی‌ها همراه بود، این نگرانی را که امسال میزان حاصلات زراعتی کاهش یابد، بیشتر ساخته است.
اما، بارندگی‌های چند روز اخیر در شماری از مناطق، امیدواری‌ها نسبت به بهبود وضعیت آب زراعتی را بیشتر ساخته است. نگرانی از مواجه شدن با خشک‌سالی احتمالی و کاهش محصولات زراعتی زمانی از بین می‌رود که در کنار دولت، خود شهروندان نیز در مدیریت آب‌های باران نقش بگیرند.
دولت به ویژه وزارت زراعت، آبیاری و مالداری، برنامه‌های گسترده‌ای را در تطبیق پروژه‌های آبیاری در مناطق مختلف کشور روی‌دست گرفته و از جمله‌ی این برنامه‌ها تنظیم‌ آب‌ریزه‌ها و حفر هزاران چقورک برای ذخیره‌سازی آب‌های باران در ساحات مختلف است.
بر بنیاد همه‌ی پژوهش‌ها و رهیافت‌ها، بهترین روش برای کاهش خطرات خشک‌سالی، تلاش همه‌گانی است. باید همه‌گان برای جذب آب‌های باران به زمین و ذخیره‌ها و کاسه‌های آبی زیرزمینی تلاش کنیم.
سال گذشته حاصلات زراعتی فراوان بود و این فرصتی بود که دهقانان بتوانند درآمدهای افزودی‌شان را روی زیربناسازی برای مقابله با چالش‌های کم‌آبی نظیر ساخت ذخیره‌های آب و سیستم‌های چرخشی آب سرمایه‌گذاری کنند.
  بهتر است که هر شهروند، در هر سطحی، روی بهبود زمینه‌های مقابله با تغییرات اقلیمی، از ذخیره‌سازی آب‌های باران تا نگهداری درختان، کار کنند.
اکنون که باران در اکثر ولایت‌ها در حال باریدن است، لازم است تا مسوولیت ملی و حیاتی خودمان را با کمک برای ذخیره‌کردن آب‌های باران به کاسه‌های زمین ادا کنیم و فرصت‌های پایداری زنده‌گی در زمین را برای نسل‌های آینده فراهم بسازیم.
در مناطقی که نیاز کم‌تر به آب دارد، هر شهروند باید نهال‌ غرس کند و همیشه تلاش همه‌ی ما شهروندان این باشد که در کنار ذخیره‌ی آب در زیر زمین، منابع آکسیجن را که درختان‌اند، با آبیاری و نگهداری، نوازش بدهند.
اتکای همیشه‌گی به طبیعت و رفتار بی‌غم‌باشانه‌ی هر کسی، نشانه‌هایی از تنبلی، بی‌مسوولیتی و باردوشی وی است. پس ما شهروندان پس نباید تنبل، بی‌مسوولیت و باردوش دیگران باشیم. حقیقت امر این است که اگر هر فرد، زمینه‌ی ذخیره‌سازی یک لیتر آب را با هدایت آب‌های باران به بطن زمین در کابل داشته باشد،‌ می‌توان گفت که حداقل سالانه بیش‌تر از چهار میلیون لیتر آب بیش‌تر در کاسه‌های زیرزمینی کابل ذخیره می‌شود. مثلاً اگر هر فرد بتواند یک درخت را با آبیاری و نگهداری بهتر نوازش بدهد و به ثمر برساند، در آینده کابل با وجود موج هوای بد، به کمبود آکسیجن و آلوده‌گی بیش‌تر دچار نخواهد شد. این روش کار، باید هم در کابل و هم در تمامی ولایت‌های افغانستان تطبیق شود، زیرا کل افغانستان از تغییرات اقلیمی، از شمار مناطق آسیب‌پذیر جهان است.