جلغوزه، امیدی برای حفاظت از جنگلها
در سه سال اخیر، جلغوزه به محراق توجه حکومت بدل شده است. افتتاح فابریکهی پروسس جلغوزهی رحیم گردیزی گروپ، نشانهی ادامه توجهات به جلغوزه، این محصول پردرآمد افغانستان است. وزارت زراعت، آبیاری و مالداری سالانه هزاران هکتار جنگل جلغوزه را احیا میکند و به انجمنهای حفاظت از جنگلها، کمک میکند تا این منابع درآمدشان را گسترش دهند. همچنان در سه سال پسین، برنامههای حکومت برای مدیریت جلغوزه، نتیجههای بلند و بنیادیای به دنبال داشت. در پی تلاشهای رییس جمهور محمداشرف غنی، فرمان جلوگیری از قاچاق جلغوزه صادر شد، دهلیز هوایی توسط دهها شرکت به صادرات جلغوزه آغاز کرد و این زمینههای توسعهی اقتصادی، باعث رشد بهتر سرمایهگذاریها در این زمینه گردید.
در سال ۱۳۹۸، در مجموع یک هزار و ۶۷۹ متریک تن جلغوزه به ارزش ۱۸ میلیون دالر امریکایی و در نُه ماه سال ۱۳۹۹ ۷۵۴ متریک تن جلغوزه به ارزش ۱۰.۶ میلیون دالر به کشورهای مختلف صادر شده است.
در ۱۳۹۸ جلغوزهی افغانستان به چین حدود یک هزار و ۶۴۸ متریک تن، به هندوستان ۱۴ متریک تن، به امارات ۱۶ متریک تن و نیز به سایر کشورها، یک متریک تن صادر شده است.
در کنار اینها، وزارت زراعت همواره در تلاش توسعهی منابع طبیعی و به ویژه جنگلهای جلغوزه، پسته و چهارمغز است. در همین راستا، از انجمنهای جنگلداری حمایت میکند و برنامههایی را برای رشد جنگلزارها عملی کرده است.
به طور نمونه، توزیع جواز مدیریت جنگل برای ۱۰۰ انجمن جنگلداری فعال در بخش جلغوزه، تاسیس یک هزار و ۷۶ قوریه خانهگی در خوست، پکتیا و پکتیکا (به ظرفیت تولیدی ۶ هزار نهال در هر قوریه) برای تولید نهالهای جلغوزه و چهارمغز، احیای ۴۰۵ هکتار جنگل جلغوزه از طریق بذر مستقیم در مشارکت جوامع محلی در ولایت پکتیکا، ۱۱۰ هکتار در لوگر، و ۱۰۰ هکتار در نورستان؛ آموزشدهی به دو هزار و ۱۷۶ تن از اعضای جوامع محلی در رابطه به احیا، حفاظت، بهرهبرداری مناسب و ارزشافزایی محصولات جلغوزه و چهارمغز در سطح محلات، ایجاد شغل دایمی برای یک هزار و ۹۸ فامیل در ولایات متذکره با تطبیق پروژههای یادشده، ایجاد ۱۳۳ هزار روز کاری برای تطبیق پروژههای پرورش جنگلی، از کارهای سال ۱۳۹۹ وزارت زراعت در ولایتهای تولیدکنندهی جلغوزه بوده است.
در این سال، هشت هزار و ۷۰ هکتار جنگل جلغوزه احیا شده که در آینده پوشش جنگلی در سطح کشور از ۲.۸ درصد به ۲.۸۱ درصد افزایش خواهد یافت.
همین طور همکاری با ۱۵ شرکت پروسس جلغوزه در اصلاح و تکمیل پلان تجارتی جهت ثبت و دریافت اجازه فعالیت آنان، کار ارزشمندی برای توسعهی جنگلهای جلغوزه و افزایش درآمد از آن است. در کنار کارهای معمول سالانهی دیگر برای سال آینده، خبر خوشی که در این بخش میتوانیم داشته باشیم، این است که برای رشد جلغوزه در کشور در سال ۱۴۰۰ مالی، یک فابریکهی معیاری دیگر برای پروسس جلغوزه با زمینهسازی پروژهی سکتوری انکشاف زنجیرهی ارزش باغداری و به حمایت مالی بانک انکشاف آسیایی، با سرمایهگذاری دو میلیون دالر ایجاد میشود. یک میلیون دالر این سرمایهگذاری را وزارت زراعت برای سرمایهگذار (مالک) فابریکه به خاطر تشویق سرمایهگذاری در بخش زراعت، کمک میکند.
جلغوزه، از شمار ارزشمندترین تولیدات افغانستان است که هم میتواند در آینده به رشد اقتصادی کمک کند و هم ارزشافزایی به محصولات آن، باعث افزایش مصونیت جنگلهای جلغوزه و درآمد پایدار انجمنهای حفاظت از جنگلها شود.
میتوانیم بگوییم که جلغوزه در کنار زعفران، میتواند در آینده به آبروی زراعت افغانستان بدل شود. این تولیدات ارزشمند زراعتی، میتواند با افتخار تمام، لکهی ننگین کشت کوکنار را از جبین زراعت افغانستان بردارد.
افزایش تولید، پروسس بهتر و افزایش صادرات، از مهمترین بخشهای کاری در رشد اقتصاد جلغوزه است.