خشک‌کننده آفتابی، تضمین‌کننده رشد اقتصادی خانواده‌های بی‌بضاعت

هفته‌نامه‌ی دهقان/ صدیق خالد
 کارمند ارتباطات «CPMO»
دل جان ۵۰ سال دارد و یکی از بانوان زراعت‌پیشه در مرکز ولایت بامیان است. او سرپرستی یک خانواده هشت نفری را به دوش داشته و از چندین سال بدین‌سو برای امرار معیشت، با مشکلات فراوانی دست‌وپنجه نرم می‌کرد. دل جان از سال‌ها بدین‌سو در مزرعه کوچک خود، بادنجان رومی و دیگر سبزیجات را کشت می‌کند، اما به دلیل نبود یک دستگاه معیاری خشک‌کننده سبزیجات و میوه‌جات، او نمی‌توانست محصولات مزرعه‌اش را نگهداری و با این روش تمام مصارف خانواده‌اش را تامین کند.
دل جان و دیگر دهقانان در قریه‌ی‌شان به دلیل نبود امکانات کافی مجبور هستند هر سال همه‌ی محصولات زراعتی را در همان فصل برداشت به قیمت پایین بفروشند، اما امسال از سوی وزارت زراعت، آبیاری و مالداری تحت پروژه سکتوری انکشاف زنجیره ارزش باغداری «HVCDSP» یک پایه خشک‌کننده آفتابی به او کمک شد تا بتواند محصولات زراعتی را با استفاده از این دستگاه خشک بسازد و در فصل‌های بعدی با بهای مناسب بفروشد. او حالا نه تنها محصولات مزرعه‌ی خودش را با استفاده از خشک‌کننده آفتابی خشک می‌کند، بل از دهقان‌های دیگر نیز محصولات زراعتی‌شان را خریده و سپس خشک می‌کند. دل جان با این کار زمینه یک تجارت کوچک را به خود مهیا ساخته که از این طریق برای خانواده‌ی هشت نفری‌اش زمینه یک زنده‌گی مرفه را فراهم ساخته است. دل جان در مورد این دستگاه می‌گوید: «ما از سال‌ها بدین‌سو از نبود یک خشک‌کننده آفتابی معیاری رنج می‌بردیم، قسمی‌که هر سال مقدار زیادی از محصولات زراعتی‌مان به دلیل نبود یک خشک‌کننده آفتابی معیاری ضایع می‌شد. همچنان همه‌ساله از نور عادی آفتاب برای خشک کردن محصولات زراعتی استفاده می‌کردیم که به صورت کل، یک طریقه معیاری نبود. من هر سال محصولات زراعتی را در بام‌ها هموار می‌کردم که خاک و دیگر مواد مضر با آن یک‌جا می‌شد و استفاده از این محصولات از دید صحت درست نبود، اما با به دست آوردن این دستگاه، تمام مشکلات‌مان در عرصه خشک نمودن محصولات زراعتی رفع شد. قسمی که امسال بر علاوه محصولات مزرعه خود، از دیگر دهقان‌ها نیز محصولات زراعتی را خریداری و با استفاده از این دستگاه خشک کردم.»
دل جان می‌افزاید: «از روزی که خشک‌کننده آفتابی به دست آورده‌ام، زنده‌گی‌مان از لحاظ اقتصادی خوب شده است، قسمی‌که رومی، مرچ سبز، زردآلو و انواع سبزیجات و میوه‌جات تازه را خریداری کردم و بعد با استفاده از خشک‌کننده آفتابی این محصولات را خشک می‌سازم و در بازارهای محلی بامیان با قیمت مناسب می‌فروشم که با این کار عاید قابل ملاحظه نیز به دست می‌آورم.»
دهقانان در نقاط مختلف کشور به صورت معمول از طریقه‌های غیر معیاری جهت خشک کردن محصولات زراعتی استفاده می‌کنند که از لحاظ صحی قابل اطمینان نیست و مشکلات صحی را به بار می‌آورد.
اما باید گفت که خشک‌کننده‌های آفتابی، که از سوی پروژه سکتوری انکشاف زنجیره ارزش باغداری در هشت ولایت کشور به بانوان زراعت‌پیشه توزیع شده، معیاری بوده و محصولات زراعتی را با در نظر داشت تمام مقررات صحی خشک می‌کند و دهقانان آن‌ها را به بازارهای داخلی عرضه می‌کنند. خشک‌کننده‌های آفتابی یادشده ظرفیت خشک کردن ۵۰ تا ۷۰ کیلو گرام محصول زراعتی را در یک وقت دارند و از سه تا پنج روز این مقدار محصولات را خشک می‌کنند. در کل خشک‌کننده‌های توزیع شده از یک طرف در عرصه کاهش بی‌کاری کمک می‌کنند و از سوی دیگر جلو ضایع شدن محصولات زراعتی را تا حد امکان می‌گیرند. قابل یادآوری است که پروژه سکتوری انکشاف زنجیره‌ی ارزش باغداری از سوی بانک انکشاف آسیایی «ADB» تمویل می‌گردد.