نیمروز یا گدام سابق آسیا در چه وضعیت است؟

برداشت یک میلیون تُن تربز ولایت نیمروز و معرفی محصولات این ولایت. ولایتی که قبل از تجاوز چنگیز و تیمور لنگ بنام گدام آسیا مشهور بود. این گزارش پیرامون وضعیت زراعت، باغداری و مالدار ی ولایت نیمروز به خواننده‌گان گرامی وضاحت می‌دهد.
امسال یک میلیون تن تربز و ۵۰۰ هزار تن خربزه از مزارع این ولایت به دست آمده است.
ریاست زراعت این ولایت می‌گوید کشت بهاری امسال تربز و خربزه این ولایت به (۴۰۰۰۰) هکتار می‌رسد که در ۴۰ سال گذشته در تاریخ نیمروز بی سابقه بوده است. چنان‌که در اوایل رفع حاصلات مارکیت فروش ضعیف بود اما بعداً این محصولات بخاطر ضرورت وزارت دفاع و همچنان سایر ولایات خریداری و به پیمانه وسیع و قیمت بلند به ولایات هرات، غزنی، کابل انتقال داده می‌شود. همچنان به کشورهای همسایه ایران، ترکمنستان و پاکستان صادر می‌گردد.
در سالهای اخیر دهقانان به کشت گلخانه‌ای تشویق گردیده اند که فعلاً اکثر ضرورت داخلی مردم با استفاده از سبزخانه در داخل مرکز و ولسوالی‌ها تولید می‌گردند.
بیش از ۱۰۰ گلخانه در ولایت نیمروز فعلاً فعال و مردم مصروف کشت سبزیجات می‌باشند. چنان‌که ۸ گلخانه از طریق مدیریت اقتصاد خانواده ریاست زراعت برای خانم‌های زراعت پیشه در مرکز و ولسوالی‌ها توزیع و آماده بهرهبرداری شده اند و هم‌چنان ۲۶ گرین‌هاوس از طریق موسسه داکار برای زنان زراعت پیشه و دهقانان در مرکز و ولسوالی‌ها توزیع گردیده که نتیجه معقول به دست آماده است.
از اینکه در ولایت نیمروز آب زیر زمینی شور و نمکی بوده و آب‌های دریاها نیز بشکل دایمی جاری نمی‌باشد بناً شرایط اقلیمی برای تمام انواع باغات میوه‌جات مساعد نیست، ولی یک تعداد درختان مثمر شامل خرما، عناب، انگور، پسته، توت که با خاکهای نمکی توافق و مقاومت داشته و به آب کمتر ضرورت دارند نتیجه بهتر داده است. چنان‌که در طی دو سال گذشته به اثر توجه وزارت زراعت آبیاری و مالداری ۵۶ باغ توسط موسسه داکار و ۱۰۰ باغ توسط پروژه‌ی ملی باغداری و مالداری در مرکز و ولسوالی‌ها احداث گردیده اند و نتایج خوب داشته‌اند.
در ولایت نیمروز آب‌های زیرزمینی در تمام ولسوالی‌ها به استثنای ولسوالی‌های دل‌آرام و خاشرود شور و نمکی می‌باشند که در آشامیدن انسان‌ها و حیوانات و کشت و زراعت از آن استفاده نمی‌شود.
نیمروز توسط دو دریاهای هلمند و خاشرود آبیاری می‌شود، دریای هلمند ولسوالی چهاربرجک، زرنج و ولسوالی کنگ را تحت آبیاری قرار می‌دهد و دریای خاشرود ولسوالی‌های دل‌آرام، خاشرود و چخانسور را آبیاری می‌نماید.
در مسیر دریاهای هلمند و خاشرود تا اکنون بندهای آب‌گردان و بندهای ذخیره آب اعمار نشده، در این اواخر کار اعمار بند کمال خان در مسیر دریای هلمند ادامه دارد که هنوز کار آن تکمیل نگردیده در صورتی که در مسیر دریای هلمند بند کنترلی کمال‌خان و بعدا بند ذخیره‌ای رستم که اهمیت تاریخی دارند اعمار شوند، و مدیریت آب به صورت درست صورت گیرد و مسئله تعیین حق‌آبه نیمروز با کشور جمهوری اسلامی ایران و مسئولین بند کجکی ولایت هلمند تثبیت شود بیش از ۱۷۴۰۰۰ هکتار زمین تحت کشت و زراعت قرار می‌گیرد.
مجموع پوشش زمین‌داری ۴۱۰۳۸۸۸ هکتار؛
منجمله زمین‌های آبی ۹۵۰۳۶ هکتار؛
زمین‌های بکر ۳۱۵۷۹۸۰ هکتار؛
ساحه تخمینی جنگل‌های طبیعی ۳۰۰۰۰ هکتار؛
ساحه چراگاه‌های طبیعی ۱۷۷۰۰۰۰ هکتار.
و ریگستان ۴۶۶۴۸۸ هکتار؛
ساحه تحت کشت تیرماهی فعلی سالانه ۲۵ تا ۳۵ هزار هکتار بوده و اما در گذشته‌های ۴۰ سال قبل به ۶۰ الی ۷۰ هزار هکتار می‌رسید.
ساحه تحت کشت بهاری سالانه فعلی ۲۵ الی ۴۰ هزار هکتار بوده و اما در گذشته‌های ۴۰ سال قبل به ۸۰ الی ۱۰۰ هزار هکتار می‌رسید.
تولیدات عمده نیمروز گندم، جو، ذرت، تربز، خربزه، ماش، زیره و کنجد اند.
به نسبت کمبود آب بیشتر در کشت تیرماهی گندم، عدس و جو بذر می‌گردند و اما در کشت بهاری خربزه، تربز، ذرت یک نوع جواری، ماش و سایر سبزیجات از قبیل بادنجان رومی، بادنجان سیاه، بامیه، کدو، مرچ، بادرنگ و پالک نیز بذر می‌گردد.

مالداری
یک بخش اشتغال‌ مردم ولایت نیمروز را مالداری تشکیل می‌دهد در این ولایت حیواناتی از قبیل گاوهای سیستانی، گوسفندهای نژاد‌های غلجایی و بلوچی، بزهای وطنی، بزهای مری و شتر بیشتر پرورش می‌یابند، گرچه مالداری در تمام ولسوالی‌ها شغل مردم را تشکیل می‌دهد و اما در ولسوالی کنگ گاوداری‌ها به خصوص گاوهای سیستانی زیاد تربیت و پرورش می‌شوند و در ولسوالی چخانسور تربیت بز و گوسفند بیشتر مروج است.
در ولایت نیمروز دستگاه پروسس لبنیات بشکل ابتدایی وجود دارد و اما تولیدات لبنی صرف به مصرف داخلی ولایت میرسد. در سال‌های اخیر به نسبت خشک‌سالی‌های متواتر نسل گاوهای سیستانی تا اندازه نسبی منقرض گردیده است.
در تمام شش واحد اداری ولایت نیمروز کلینیک‌های حیوانی به مصارف وزارت زراعت آبیاری و مالداری اعمار گردیده با ادویه و واکسین توسط پراویت‌های سکتور خصوصی در خدمت مالداران قرار دارد، هم‌چنان استیشن‌های القاح مصنوعی در مرکز و تمام ولسوالی‌ها فعال بوده و سایر تجهیزات القاح مصنوعی از طریق ریاست زراعت و یا موسسات همکار با یخچال‌های سولری و تجهیزات طبی وترنری در دسترس شان قرار داده شده است.
در تمام واحدهای اداری ولایت نیمروز به استثنای ولسوالی دلآرام یونت‌های ترویجی اعمار گردیده و با جذب کدر‌های مسلکی همه مدیریت‌های خدمات امور زراعتی فعال اند.
پرورش مرغ‌های خانه‌گی نیز نوع اشتغالزایی برای زنان بوده انواع مرغ‌های وطنی، کلنگی، گردن لوچ و غیره تربیت می‌گردند. در حال حاضر در ولایت نیمروز به تعداد ۶۰ فارم مرغداری سکتور خصوصی فعالیت دارند اما به مشکلات از قبیل وارد کردن چوچه‌مرغ‌های یکروزه از خارج کشور و مشکل دسترسی به غذای متوازن زمینه رشد شان را کمتر ساخته است. توسط ریاست اقتصاد خانواده در سه سال گذشته برای ۲۴۵ خانوار مرغ‌های اصلاح شده نوع گولدن توزیع گردیده و اما نتیجه درست به دست نیامد.
با وجودی که در ولایت نیمروز تیم‌های پی آر تی قطعاً وجود نداشته و موسسات سازمان ملل نیز علاقمندی به سرمایه گذاری در بخش زراعت و مالداری نشان نداده اند اما با آن هم از طریق موسسات ریلیف انترنشنل و ANCC گندم بذری، کودهای کیمیایی، علوفه و واکسین از طریق موسسات متذکره یک اندازه کمک شده است. باوجود بحران خشکسالی مقدار ۵۸۶متریک تن کانسنتریت از طریق وزارت زراعت آبیاری و مالداری و مقدار ۱۵۰ متریک تن کانسنتریت از طریق مؤسسه ANCC در مرکز و ولسوالی‌ها توزیع گردید که با توزیع مواد علوفه، حیوانات مالداران زندگی دوباره یافتند.
اخیراً موسسه FAO دفتر ساحه‌ای در ریاست زراعت افتتاح نموده و برای دهقانان ورکشاپ‌های آموزشی کوچک دایر و قرار است مزرعه‌های نمایشی گندم و زعفران برای شماری از دهقانان توزیع نمایند و هم‌چنان فعالیت‌های در جریان است که سکتور خصوصی به همکاری دفتر FAO در بخش زراعت سرمایه گذاری نمایند.
هم‌چنان در طی سال جاری مقدار ۶۰۰۰ متریک تن گندم امدادی به پیشنهاد ریاست زراعت و همکاری مقام وزارت زراعت برای متضرران خشکسالی و سیلاب‌زده‌گان منظوری داده شده که در گدام‌های مربوطه ولایت نیمروز ذخیره و توزیع آن از طریق ریاست مبارزه با حوادث و کمیته‌های حالات اضطرار هنوز تحت توزیع قرار دارد و این کمک وزارت زراعت موجب گردید تا جلو مهاجرت‌های مردم به خارج از کشور گرفته شود.

در بخش پروژه‌های انکشافی همه ساله شماری از پروژه‌های انکشافی در ولایت نیمروز از بودجه انکشافی مقام وزارت زراعت به پایه اکمال رسیده است.
با وجودی که خطر هجوم ملخ‌های صحرایی را قبلاً پیش‌بینی کرده بودیم زیرا در مجاورت ولایت نیمروز در کشور جمهوری اسلامی ایران هجوم ملخ‌های صحرایی در جریان بود و اما به همکاری بموقع ریاست زراعت و مقام وزارت زراعت ادویه ضد ملخ و تجهیزات مربوطه به ولایت نیمروز انتقال گردید چنان‌که در هجوم ملخ‌های وطنی‌ای که چند ماه قبل در ولسوالی چهاربرجک این ولایت حمله ور گردیده بودند به همکاری مردم و تلاش شبانه روزی کارمندان ریاست زراعت به کلی محو و نابود گردیدند، ناگفته نماند که در سایر ولسوالی‌های کنگ، چخانسور و مرکز ولایت نیز به پیمانه کم‌تر هجوم ملخ‌ها بر محصولات زراعتی دهقانان به وقوع پیوست که به موقع محو و نابود گردیدند.