گامهای بلند به سوی افزایش تولید نباتات طبی
به تازهگی ریاست زراعت، آبیاری و مالداری ولایت تخار اعلام کرد که در سال ۱۳۹۸ مالی، ۸۰۰ هکتار زمین را هنگ کشت کرده است و به این ترتیب، ساحه تحت کشت هنگ در این ولایت از ۲۰ هکتار به ۸۲۰ هکتار رسیده است. همچنان قرار است در سال مالی ۱۳۹۹ نیز ۸۰۰ هکتار زمین دیگر در تخار به کشتزار هنگ بدل شود.
ارزش بالای این گیاه دارویی باعث شده است که دهقانان در تخار، علاقهمندی بیشتری به کشت هنگ پیدا کنند. همچنان این امر، باعث رشد و احیای چراگاهها میشود. همین اکنون بیشتر از هزار نفر دهقان در تخار، مصروف کشت و پرورش هنگ هستند. هشت انجمن پرورش گیاه هنگ در این ولایت نیز با همآهنگی وزارت زراعت ایجاد شده است که در ترویج و گسترش ساحهی کشت و تولید این نبات نقش بسزایی دارند.
برای اولین بار ترویج هنگ در ولایت تخار توسط مؤسسه جیآیزید در سال ۲۰۰۵ شروع شد، اما فعالیتهای ریاست زراعت آبیاری و مالداری ولایت تخار برای کشت، پرورش و ترویج هنگ، از سال ۱۳۹۷ با جدیت زیادی آغاز شد و ۲۰ هکتار چراگاه تخریبشدهی این ولایت، با کشت این نبات، احیا شد که تا پنج سال پس از کشت، به حاصل میرسد. روند افزایش کشتزارهای هنگ در تخار و بسیاری از ولایتهای دیگر، در حال افزایش است و هنوز ادامه دارد.
بهای هر کیلو گرام شیرهی هنگ در تخار، از ۱۰۰ تا ۱۵۰ دالر است که به اساس معلومات ریاست زراعت ولایت تخار، در سال ۱۳۹۸ دهقانان این ولایت شش متریک تن شیرهی هنگ از این ولایت به دست آوردهاند. ارزش مجموعی این حاصلات، به ۷۵۰ هزار دالر امریکایی میرسد.
این تنها ولایت تخار نیست که شاهد تلاشهای وزارت زراعت برای رشد منابع درآمد مردم با احیای چراگاهها بوده است. در بسیاری از ولایتهایی که اقلیم مناسب برای پرورش گیاهان طبی دارند، این برنامهها با جدیت تطبیق شده و بازدهی خوبی هم داشته است؛ به ویژه جاهایی که هنگ در میان پستهزارها کشت شده است که باعث حفاظت جنگلهای پسته و افزایش درآمد روستانشینان مرتبط میشود.
گیاهان دارویی، از ارزشهای اصلی تولیدات نباتی منابع طبیعی افغانستاناند. بسیاری از این گیاهان، باعث شدهاند که نام افغانستان در صنعت داروسازی در جهان، نیک باشد. امسال بر اساس برنامههای از قبل تعیینشدهی وزارت زراعت، چهار هزار هکتار کشتزار گیاهان طبی، توسط این وزارت احیا شده است تا میزان تولید نباتات طبی بیشتر گردد و صادرات آن افزایش بیشتری داشته باشد.
بخش اصلی نباتات طبی افغانستان، گیاهانیاند که صادر میشوند و از آنان در ساخت دارو استفاده میکنند. چنانکه بر اساس آمارهای تازه و رسمی، در سال ۱۳۹۷، جایگاه سوم صادرات افغانستان به نباتات طبی رسیده بود.
گیاهان دارویی، پس از پوست حیوانات و قالین، مهمترین کالای صادراتی افغانستان در سال ۱۳۹۷ بود: یعنی ۱۳ درصد کل صادرات کشور.
هینگ و شیرینبویه، از مهمترین گیاهان دارویی صادراتی افغانستان به بیرون از کشور اند.
نباتات طبی افغانستان، شامل هینگ، شیرینبویه، زیره، سیاهدانه و دهها گیاه دیگر را شامل میشود که در ساخت داروهای گوناگون کاربرد دارند.
در بیشتر از دو سال اخیر، وزارت زراعت به منابع درآمدزا و کارآفرین برای مردم، که یکی از آنها توسعهی کشت نباتات طبی است، توجه ویژه داشته است. این روش کار، باعث میشود که منابع اقتصادی به روستاها و دوردستها برگردد و زندهگی روستایی آسیب نبیند. تداوم زندهگی روستایی و منبع شدن اقتصادی روستاها و منابع طبیعی برای کشور، روی ادامهی بهتر زندهگی نقش دارد. افغانستان در جریان جنگهای چندین دهه، منابع طبیعیاش نیز زخمی است و بازسازی این منابع، میتواند هم درآمد فوقالعادهای برای روستاییان و قشر فقیر جامعه داشته باشد و هم در آینده به طور سریع بر رشد اقتصاد ملی اثر فوقالعادهای بگذارد.