کمربند سبز، امید نفس تازه‌ی کابل
پس از ۲۰۰۱، با تغییر رژیم در افغانستان ازدحام مردم و ترافیک به سوی کابل فزونی یافت، به حدی که چند سال بعد از آن، گفته شد که کابل بیش از پنج میلیون جمعیت دارد. ولایتی کوچک، اما با جمعیتی بسیار زیاد. افزایش جمعیت، به افزایش شمار و دود موترها انجامید و کابل از شمار آلوده‌ترین شهرهای جهان شد. زباله‌های ناشی از مواد مصرفی شهروندان بیش‌تر و بیش‌تر شد. زمستان‌ها مصرف زغال به پر دود شدن هر چی بیش‌تر هوا افزود. این وضعیت همین طور ادامه داشت و تا ۲۰۱۵، هیچ چاره‌ای به آن – جز رخصتی روز پنج‌شنبه- سنجیده نشد.
اما در دهم جدی سال ۱۳۹۴، محمداشرف غنی رییس جمهور کشور به اساس فیصله‌ی شورای عالی اقتصادی پروژه‌ی کمربند سبز را کلید زد. از ۱۳۹۴ به این‌سو، هزاران هکتار زمین شامل کمربند سبز شد، نهال‌های گوناگون در این زمین‌ها شانده و سیستم‌های آبیاری برای این درختان ساخته شد. در هر سال، این پروژه به وسعتش افزود.
ماموریت این پروژه، احیا، انکشاف، حفاظت جنگل‌ها، علفچرها، حیات وحش و ساحات اکولوژیکی، معرفی مکانیزم‌ها و میتودهای مصون استفاده از منابع طبیعی، تنظیم آبریزهها و حفاظت آب و خاک، مبارزه علیه صحراگرایی و انکشاف تعادل اکولوژیکی که همه با هم منتج به کاهش حوادث طبیعی، ایجاد محیط زیست سالم می‌گردد، است.
اما، این پروژه، امسال چی کرد؟
آغاز فعالیت‌های تنظیم آبریزهها در ساحه ۲۲۰ هکتار در تپه‌های قلعه مسلم عقب قصر دارالامان؛ استخدام بیش‌تر از ۷۰۰ کارگر روزمزد به هدف احیا، حفاظت و آبیاری نهال‌ها در ساحات تحت فعالیت پروژه کمربند سبز کابل، اعمار یک شبکه‌ی آبیاری به شمول حفر چاه عمیق، ساخت ذخیره‌ی آب، فراهم‌سازی شیردهن‌ها، پوست‌ها، پیپ‌های اصلی و فرعی، در ساحه مجموعی۲۶۰ هکتار در تپه‌های قلعه‌ی مسلم، نصب و منتاژ سه شبکه‌ی برق سولری یا آفتابی در ساحات منشی میرغلام، قلعه‌ی مسلم و شهرک منشی میرغلام به هدف تامین برق برای آبیاری ساحات سبز یاد شده، اعمار یک برج برق برای تامین برق ساحه سبزکوه منطقه‌ی بینی حصار، آماده‌سازی و پلات‌بندی قوریه‌جات، کشت، تخم درختان ارغوان، بادام کوهی، اکاسی، بید روسی، مورپان و پرکاری ۷۷ هزار خریطه به هدف تولید ۵۰۰ هزار نهال برای کمربند‌های سبز کابل؛ احیا، حفاظت و مراقبت از یک‌هزار و ۷۶۸ هکتار کمربند سبز که در سال‌های گذشته تحت پوشش سرسبزی قرار گرفته است؛ سروی و دیزاین موازی ۱۰۰ هکتار ساحه جدید جهت تطبیق فعالیت‌های سرسبزی برای سال آینده؛ غرس و بذر ۱۴۰ هزار نهال و تخم درختان مختلف‌النوع به منظور گسترش فضای سبز، اعمار ۲۹۹ هزار متر «تراس» به هدف جذب آب‌های برف‌وباران در ساحات کمربند سبز، اعمار ۴۶۰ متر مکعب بند محافظتی (چکدم) در دامنه‌های کوه‌های کمربند سبز، جهت جلوگیری از سیلاب‌های مدهش، کندن‌کاری ۱۸ حلقه حوض جذبی آب در ساحات آسیب‌پذیر کمربند سبز کابل، راه‌اندازی کمپین‌های نهال‌شانی به اشتراک نهاد‌های جامعه مدنی، نهاد‌های دولتی و مردم محل در ساحات کمربند سبز به منظور ترغیب و تشویق مشارکت جوامع محلی و ایجاد ۱۴۰ هزار روز کاری در نتیجه تطبیق، احیا، حفاظت، آبیاری و فعالیت‌های تنظیم آبریزهها از کارهای عمده‌ی پروژه‌ی کمربند سبز وزارت زراعت در سال روان (۱۳۹۸) است.
توجه به درختان غرس شده بیش‌تر شود
در همین حال، اما باشنده‌گان کابل و حوالی کمربند سبز می‌گویند که باید در آبیاری و حفاظت درخت‌های غرس شده، توجه بیش‌تر شود.
محمد نصیر از باشنده‌گان منطقه‌ی پای منار در شمال کابل می‌گوید که درختان کمربند سبز در این منطقه سبز شده‌اند، اما کارگران هنوز در آبیاری جدیتی که لازم است را به خرج نمی‌دهند. محمد نصیر می‌گوید که باید از کار کارگران نظارت شوند تا تمامی هزینه‌های مورد نظر و زمانی که باید کارگران کار کنند، رعایت شود.
آقای نصیر می‌افزاید در برخی موردها شماری از درختان ضعیف شده‌اند و نزدیک است خشک شوند، به همین خاطر باید وزارت زراعت روی اجرای کار به صورت بسیار جدی و نظارتی برخورد کند و تنها به گماردن اشخاص به عنوان کارگر و آبیاری‌کننده بسنده نکند، زیرا شماری از این کارگران در وقتی که باید در خدمت کمربند سبز باشند، در کارهای شخصی‌شان مشغول‌اند و کم‌تر به درختان کمربند سبز توجه می‌کنند.
کمربند سبز، یکی از پروژه‌های وزارت زراعت است که به هدف ایجاد فضای سبز در دامنه‌های اطراف شهر کابل از طریق جنگل‌کاری، کشت بته‌ها و تقویت فرش علف ساحات، جلوگیری از غصب ساحات توسط افراد فرصت‌طلب، جلوگیری از تخریب، فرسایش خاک و کار برای تقویت قابلیت جذب آب در زمین با ایجاد تراس‌ها، ترینچ‌ها، حوضچه‌ها و اعمار بندهای محافظتی (چکدم‌ها)، تقویت و افزایش نسل گیاهان و علف‌های بومی با کاشت تخم آن‌ها در ساحات تحت فعالیت پروژه، ایجاد فرصت‌های کاری برای افراد بی‌بضاعت در محلات، ایجاد تفریح‌گاه‌ها برای باشنده‌گان محل با افزایش فضای سبز، جلب توجه و علاقه‌مندی مردم محل به سرسبزی و گسترش فضای سبز، تقویت فرهنگ حفاظت و نگهداری از ساحات سبز و توسعه آن با بسیج جوامع محلی، ایجاد انجمن‌های جنگل‌داری شهری، توسعه فعالیت‌ها برای ایجاد کمربند سبز در مراکز شهرهای بزرگ کشور، ایجاد سرک‌های جنگلی، کشت علف، پرکاری و بذر در خریطه پلاستیکی، «کمپوست (خوراکه‌ی حیوانی)»، خاک‌پوش (ملچ) اطراف نهال‌ها، ناغه‌گیری نهال‌های خشک شده و مطالعات امکان‌سنجی کمربند سبز ولایت‌ها کار می‌کند.