د بڼوالۍ د ځنځیروي ارزښت د ودې سکتوري پروژه (HVCDSP)

mail-admin

د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت

د پروژې نوم:	د بڼوالۍ د ځنځیروي ارزښت د ودې سکتوري پروژه (HVCDSP)
موقعیت :	د افغانستان په یوولسو ولایتونو (کابل، لوگر، پکتیا، پکتیکا، خوست، غزنی، وردگ، ننگرهار، کنر، لغمان او بامیان) کې
تمویل کوونکی:	آسیایې پراختیاې بانک(ADB)
د پروژې موده:	د ۲۰۱۸ زیږدیز کال له ډسمبر څخه بیا تر ۲۰۲۴ زیږدیز پوري
پلي کوونکی :	د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت
بودیجه:	۷۵ ملیونه امریکایې ډالره
د پروژې اساسی موخه:	په متوازن ډول اقتصادي وده، د کرنیزو محصولاتو وده او غذایې امنیت، د بڼوالۍ د ځنځیروي ارزښت د زیربناوو او آسانتیاوو ښه والی او همدارنګه د بڼوالي د محصولاتو د صادراتو د پراختیا لپاره ملي ظرفیت ته وده ورکول.

د پروژې لنډه پیژندنه

آسیایې پراختیایي بانک د ۱۳۹۷ هـ ل کال د تلي په میاشت کې د افغانستان اسلامي جمهوریت ته د ۷۵ میلیونه امریکايې ډالرو په ارزښت بلا ناغه مرسته د (بڼوالۍد ځنځیروي ارزښت د ودې سکتوري پروژې) د پلي کیدو لپاره منظور کړه. د نوموړې پروژې تاثیر د متوازن اقتصاد د ودې او ثبات سره تړلی ده. د دي پروژې عمده تاثیر به د بڼوالي محصولاتو د تولید، بازار موندني او د هغوی د ارزښت لوړونه اوسي. دا پروژه د کرني، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت د انکشاف د ستراتیژي او د آسیایي پراختیایي بانک لخوا د هیواد سره د همکاري د ستراتیژي په پام کي نیولو سره ډیزاین او طرحه شوې ده.‌

دا پروژه د افغانستان په یوولسو ولایتونو (کابل، لوګر، پکتیا، پکتیکا، خوست، غزني، وردګ، ننګرهار، کنړ، لغمان او بامیان) کې پلي کیږي. یاده پروژه د وارداتو د تعویض او همدارنګه د وچو میوو د صادراتو د ودې په برخه کې کار کوي.

په بڼوالۍ سربیره، دا پروژه د کرنیزو تشبثاتو په برخه کې کار کوي. پروژه په پام کې لري تر څو د میوو او سبو لپاره د پروسس او بسته بندي د مرکزونو جوړول، د بڼوالي محصولاتو لپاره د بسته بندي د ماشینونو او نورو وسایلو برابرول، د عصري سړخونو جوړول او د کچالو، کلونل روټساک او micro-propagation لپاره د انساجو د کښت (Tissue Culture) لابراتوارونو د جوړولو په برخه کې له کرنیزو سوداګرو سره د ټاکل شوې فیصدي په بنسټ، مرسته وکړي.

اساسي موخي

د بڼوالۍ د ځنځیروي ارزښت د زیربناوو او آسانتیاوو ښه والی.
د بڼوالۍ د محصولاتو د صادراتو د پراختیا لپاره ملي ظرفیت ته وده ورکول.
د تطبیقی څیړنو له لاري د محلي کرنیزو کاروبارونو پراختیا او همدارنګه د بازارموندني په برخه کې د ظرفیتونو لوړول.
د کرنیزو محصولاتو د تولید عصري کول، تطبیقي څیړنې او د کرنیزو وسایلو عصري کول، د عصري شنو خونو جوړول او همدارنګه په کرنیزو ځمکو کې د کرنیزو تاسیساتو جوړول.
د افغانستان د باغداري محصولاتو وده او په نړیواله کچه د یادو محصولاتو برنډ کول.

کاري ساحه:

په لومړي قدم کې دا پروژه عمدتآ په میوو کې مڼې، زردالو، شفتالو، آلو، انار، ګیلاس، بادام او انګور، او په سبو کې کچالو، پیاز،‌ رومي بانجان، او نور د شنوخونو نباتات په پام کې نیسي.‌ نوموړې پروژه به د افغانستان په یوولسو ولایتونو کې پلي کیږي . په دې سره به پروژه د هیواد په کچه د تازه او وچو میوو، او سبو د وارداتو په تعویض او د صادراتو په لوړوالي کې پوره ونډه واخلي.

دوه ډوله فرعي پروژې به د نوموړې پروژې له لاري تمویل کیږي:

(i) د کرنیزو سوداګرو فرعي پروژې، چې عبارت دي له:

د میوو او سبو د پروسس او بسته بندي مرکزونو جوړول،
د درجه بندي او بسته بندي او یا هم د پروسس د وسایلو او ماشین آلاتو برابرول،
د عصري سړو زیرمو او کنترول شوی اتموسفیر زیرمو جوړول،
د محصولاتو د کیفیت د تضمین لپاره په پروسس مرکزونو کې د لابراتوار جوړول،
کرنیزو سوداګرو ته د نړیوالو معیاري سندونو یا ستندردونو ورپیژندنه او د محصولاتو د کیفیت او صحي والي څخه ډاډمن کیدل،
د کچالو، کلونل روټساک او micro-propagation لپاره د انساجو د کښت (Tissue Culture) لابراتوارونو جوړول.

(ii) د بزګرانو لپاره ځانګړې شوې فرعي پروژې، چې اړتیا وړ فرعي پروژې به د دې پروژي په واسطه تطبیق کیږي، عبارت دي له:

د عصري شنو خونو جوړیدل.
د کچالو او پیازو لپاره د صفرانرژی سړو زیرمو تاسیس.
د متراکمو باغونو احداث او د هغوی چیله کول.
د تاکستانو (د انګورو باغونو) جوړول او د هغوی چیله کول.
د ممیزو د وچولو خوني.
د اوبو د زیرمو څخه ښه ګټه اخیستل او بزګرانو ته د کرنیزو ځمکو د خړوبولو لپاره د حوضونو جوړول او د اوبولګولو لپاره د څاڅکي سیستمونو نصبول.

د پروژې د پایدار او ښه پلی کیدو لپاره، د فرعي پروژو په تمویل کې د کرنیزو سوداګرو سهم ۵۰ سلنه او د بزګرانو سهم به ۲۰ سلنه وي. نوموړې پروژه به د کرنې، اوبولګولو او مالدارۍ وزارت لخوا د افغانستان د مالیې وزارت سره په همغږي او د آسیایې پراختیایې بانک په مالي مرسته پلي کیږي.

د HVCDSP پروژې اساسي کړنې-۱۳۹۸

په مرکز او اړوندو ولایتونو کې د پروژې لپاره د کارکوونکو ګمارنه
د اداري او معلوماتي ټکنالوژې اړوندو وسایلو پیر
د ساحوي دفترونو ترمیم
د پروژې د کارکوونکو او همدارنګه د بزګرانو او کرنیزو سوداګرو لپاره د روزنیزو ورکشاپونو دایرول
د پروژې په اړه د بزګرانو او کرنیزو سوداګرو لپاره د عامه پوهاوي په موخه د روزنیزو ټرینینګونو دایرول
د پروژې لپاره د پنځو عرادو موټرو پیرل
د کرنیزو سوداګرو پیژندل او همدارنګه د پروژې سره د کارکولو لپاره د هغوی هڅونه
د بادام باغ د نندارتون له لاري عامه پوهاوی او د کرنیزو سوداګرو پیژندنه

د ۱۳۹۹ لمریز کال د لومړیو شپږو میاشتو فعالیتونه

د بڼوالۍ د ځنځیروي ارزښت د ودې سکتوري پروژې د کرنیزو محصولاتو د مدیریت تر چتر لاندي یو شمیر فعالیتونه ترسره کړې او یو شمیر هغه یې تر کار لاندي دي. په ټوله کې یادي پروژې ۱۹۲ ممیز خوني، د کچالو لپاره د ۳۹۴ صفر انرژي ذخیره خوني، د پیازو د صفر انرژي د ۳۴۳ بابه ذخیره خونو د جوړولو چاري او همدارنګه د ۳۰۰ بابه لمریزو وچوونکو چاري په نظر کې نیول شوې دي چې، یاد فعالیتونه په لاندي جدول کې شرح شوې دي.

د یادولو وړ ده چې، د روان کال په لومړیو شپږو میاشتو کې د کرنیزو تشبثاتو په برخه کې درې پروژې آسیايي پراختیایې بانک ته د تصویب لپاره استول شوې چې د یادو پروژو پلان شوې بودیجه ($2800000) او د پروژې سهم ($1200000) ده.

ولایت	ولسوالي	د فعالیت ډول				د فعالیتونو مجموعه	تر پوښښ لاندي	پرمختګ (%)	ملاحظات
ولایت	ولسوالي	ممیز خوني	د پیازو ذخیره خونه	د کچالو ذخیره خونه	لمریز وچوونکي	د فعالیتونو مجموعه	تر پوښښ لاندي	پرمختګ (%)	ملاحظات
بامیان	مرکز	0	2	35	4	41	41	70%
	یکاولنگ # 1	0	0	27	4	31	31	65%
	شیبر	0	1	21	4	26	26	60%
	کهمرد	0	26	12	4	42	42	65%
	صیغان	0	10	0	4	14	14	60%
	مجموع	0	39	95	20	154	154	64%
غزني	مرکز	20	3	30	10	63	63	20%
	قره باغ	11	6	13	10	40	40	25%
	خواجه عمري	0	0	7	8	15	15	20%
		31	9	50	28	118	118	22%
پکتیکا	ښرنه	2	9	5	8	24	24	60%
	یوسف خیل	6	9	5	8	28	28	60%
	ارگون	0	0	0	6	6	6	80%
	یحی خیل	0	6	7	6	19	19	65%
		8	24	17	28	77	77	66%
وردگ	میدان ښار	0	8	11	5	24	24	40%
	چک	0	1	19	5	25	25	35%
	سید آباد	0	25	46	5	76	76	30%
	نرخ	0	1	15	5	21	21	35%
	دایمیرداد	0	0	17	4	21	21	30%
	جلریز	0	0	1	4	5	5	30%
		0	35	109	28	172	172	33%
پکتیا	گردیز	0	3	19	5	27	27	60%
	احمد آباد	0	1	8	3	12	12	70%
	سید کرم	0	4	9	3	16	16	60%
	زرمت	0	33	0	4	37	37	50%
	څمکنی	0	0	0	3	3	3	60%
	میرزاکه	0	0	4	4	8	8	60%
	شواک	0	0	0	3	3	3	50%
	خدران	0	0	0	3	3	3	70%
		0	41	40	28	109	109	60%
لوگر	پل علم	27	55	45	8	135	135	60%
	محمد آغه	1	35	30	7	73	73	50%
	چرخ	0	1	4	7	12	12	60%
	خوشی	0	0	0	6	6	6	55%
		28	91	79	28	226	226	56%
کابل	شکردره	14	0	0	2	16	16	80%
	گلدره	12	0	0	2	14	14	80%
	استالیف	11	0	0	2	13	13	75%
	فرزه	12	0	0	2	14	14	75%
	میربچه کوت	18	0	0	2	20	20	80%
	کلکان	16	0	2	2	20	20	70%
	قره باغ	23	0	0	2	25	25	80%
	پغمان	2	1	1	2	6	6	70%
	چهارآسیاب	0	34	0	2	36	36	90%
	موسهی	0	26	0	2	28	28	95%
	بگرامی	0	10	0	2	12	12	90%
	ده سبز	17	10	0	2	29	29	70%
	خاکجبار	0	10	0	2	12	12	90%
	ناحیه شهری	0	6	1	2	9	9	95%
		125	97	4	28	254	254	81%
ننگرهار	کامه	0	0	0	7	7	7	25%
	کوز کنړ	0	0	0	7	7	7	25%
	بهسود	0	0	0	7	7	7	25%
	بټی کوټ	0	0	0	7	7	7	25%
		0	0	0	28	28	28	25%
کنړ	څوکۍ	0	0	0	7	7	7	25%
	خاص کنړ	0	0	0	7	7	7	25%
	مروره	0	0	0	7	7	7	25%
	اسعد آباد	0	0	0	7	7	7	25%
		0	0	0	28	28	28	25%
خوست	اسماعیل خیل	0	0	0	7	7	7	100%
	تنی	0	0	0	7	7	7	100%
	گربز	0	0	0	7	7	7	100%
	مرکز	0	0	0	7	7	7	100%
		0	0	0	28	28	28	100%
لغمان	مهترلام	0	0	0	14	14	14	85%
	قره غه ئی	0	0	0	14	14	14	80%
		0	0	0	28	28	28	75%
	مجموع عمومی	192	336	394	300	1222	1222