د کرنې د پراختیا او ترویج لوی ریاست
د کرنې د پراختیا او ترویج لوی ریاست د کرنیزو تبلیغاتو او تعلیماتو آمریت
د کرنیزو تبلیغاتو او تعلیماتو آمریت پیژندنه:
کرنیز ترویج د وګړو لپاره د ښوونې او روزنې یوه ښه بڼه ده. ځګه، چې ترویجي روزنه او ښوونه که په ځانګړي ډول وي او یا هم په ګروپي او ډلیز ډول سره، تر يوې اندازې د ناپوهي کچه را ټيټه وي او کلیوالي وګړي دا زده کوي، چې په کوم ډول سره په آرمه او هوسا ډول خپل ژوند وکړي او د خپلو اړتیاو د پوره کیدو په پار د خپلو حاصلاتو په کچه کې لوړوالی راولي.
ترویجي تعلیمیات، چې په عملي ډول سره زده کول دي او په بشپړ ډول سره د اوریدلو ، لیدلو او عملي کولو په ترڅ کې زده کيږي. ترویجي تعلیمات د عملي او تخنیکي تمریرینو په ښودلو سره د کروندګرو تولیداتو د زیاتوالي، داقتصادي ودې او د کرنیزو محصولاتو په زیاتوالي کې ځانګړي رول لري او له بله پلوه د کرنېزې تکنالوژی د پرمختګ تیزوالي په رسمي ډول سره پرته د کلیوالي خلګو د تعلم د کچې په پام کې نیولو سره ښوونې او روزنې ته اړتیا لري. کرنیز ترویج یوه ګټوره وسیله ده، چې دخلکو په منځ کې د هغوی په خوښه سره دغه علمي او تخنیکي تعلماتو رواج موندلی دی او هغوي د وخت په اګروتخنیک لارو چارو سمبال شوي دي.
د کرنې د ودې او ترویج لوی ریاست د کرنیزو تعلیماتو او تبلیغاتو آمریت، د هیواد د بڼوالو، کروندګرو، مالدرانو او د ترویج د مرکزي او سیمه ازیزو کاروونکو د وړتیاوو لوړونې په برخه کې ، په پیل کې د کرنې په ټولو برخو کې د هیواد د کروندګرو، د ترویج د سیمه ایزو او مرکزي مامورینو، د کروندګرو او بڼوالو د لومړینو اړتیاوو پيژندلو په برخه کې ، د هیواد ۳۴ ولایتونو ته د کارکوونکو سفرونو په برخه کې او همدا راز د کرنیزو ترویجي خدمتونو له امرینو او ترویجي مدیرانو سره اړیکو درلودلو په برخو کې کړنې تر سره کوي.
د کرنې د ودې او ترویج لوی ریاست د کرنیزو تعلیماتو او تبلیغاتو آمریت د هیواد په ۳۴ ولایتونو کې د مخکښه کروندګرو، بڼوالو او مالداران وړتیاوې د چاپ شویو کتابونو، نشریو، بروشور، پامپلیټونواو د ترویجي پیغامونو د ویش له لارې هم لوړوي.
د کرنیزو تبلیغاتو او تعلیماتو آمریت د راډیويي (کرنه او مالدارئ) برنامې لپاره د کرنیزو او مالدارئ چارو په برخه کې د خبري توکو د تولید او برابروالي دنده په غاړه لري. نوموړې برنامه په اونئ کې دوه ځلې د افغانستان د ملي راډیو له څپو څخه د شنبې په ورځ له ۵:۰۰ څخه تر ۵:۳۰ بجو او د سې شنبې په ورځ د مازدیګر له ۵:۳۰ څخه د ماښام تر ۶:۰۰ بجو پورې د افغانستان د ملي راډیو د لوي مدیریت له لارې په ورخينی ډول سره په ټول هیواد کې د کروندګرو د پوهاوي اوړ د هغوی د فکرونو د روښانه کولو او همدا راز هغوی ته د نوې کرنیزې تکنالوژي د پيژندلو په پار خپریږي.
همدا راز د ټلویزیون د کرنې او مالدارئ د برنامې د پروډيو سر په همکاری د ( کرنې او مالدارئ) تلویزیوني برنامې د ثتب دنده هم په غاړه لري. د کرنې او مالدارئ ټلویزیوني برنامه د لوی مدیریت له خوا د پنجشنبې په ورځ د مازدیګر له ۴:۰۰ بجو څخه د مازدیګر تر ۶:۰۰ بجو پورې او تکرار یې د شنبې په ورځ د سهار په ۹:۰۰ بجو په ټول هیواد کې خپریږي.
دغه آمریت په مرکز او ولایتونو کې د ترویج ریاست لخوا د جوړ شویو سیمنارونو او ورکشاپونو له جریان څخه د فلم اخیستنې دنده هم تر سره کوي
همدا راز د کرنې د ودې او د ترویج لوی ریاست د کرنیزو تبلیغاتو او تعلیماتو آمریت په بهر او کور دننه کې د روزنیزو کورسونو، سیمنارونو، ورکشاپونو او په کرونده کې د تخنیکيي او تدریسي روزنیزو لیدنو له لارې د کروندګرو، مالدارانو، بڼوالو، د ترویج مرکزي او سیمه ایزو مامورینو د وړتیا لوړولو دنده په غاړه لري.
لاسته راوړنې:
-
له ۲۰۱۷ څخه تر ۲۰۲۱ کال پورې د کرنیزو تبلیغاتو او تعلیماتو آمریت پنځه کلن پلان جوړول او د بن په غونډه کې د رپوټ د وړاندې کولو په پار یې د وزارت د دفتر ریاست مقام ته لیږل.
-
د هیواد کروندګرو، مالدارانو د ستونزو د هواري په پار د Call Center او د روشن شبکي د 2-3-4 د برنامي رامنځ ته کول.
-
د کرنیز ملي انسټیټوټ د میکانیزم، د آنلاین روزنیز سیستم، او د فوق لیسانس روزنیز سیستم رامنځته کول.
-
په ټول هیواد کې د دکروندګرو د معلوماتي او رزونیزو مرکزونو(FLRC) رامنځته کول، چې دمګړی یې په ۵ ولسوالیو کې د کرنې وزارت څانګې او د برنامو د پلي کیدو په پار جوړ کړي دي.
-
په کلنې ډول سره ۵۰۰ جلده توکي د (کتاب، نشریې، بروشر) په بڼه «د ځمکې د دوامداره پاتې کیدو، د موسمي رسالو ، د خاکسترک تاک د علمي رسالې چاپول، د نویو خوراکي توکو د محصولاتو د کچې لوړاوی، بامیې دکرنې لارې چارې ، د کرنیزو تولیداتو او د خوراکي توکو ګټې ، د ګارزو تولید او د هغې ګټې، د سمارقو پیژندنه، د کلیوالي ټولنو پراختیا، د کچالیو روزنه او کښت ، د کرنې د پلې کیدو په پار عملي طرحې، د رومي بانجانو د حاصلاتو د تولید او تنظیمولو، د ګډې څارنې او ارزونزې په پار پلان جوړونه، د سبو ګټې او د زردالیو رزونې» په بیلا بیلو برخو کې چاپول او د ویش په موخه یې د هیواد ۳۴ ولایتونو ته لیږل.
-
ترویجي منول د ۳۰۰ جلده په شمیر چاپ شوی او د ۳۴ ولایتونو د کرنې ادارو ورځنې ګټه پورته کړې ده.
-
د کرنې او مالدارئ په برخو کې د تلویزیوني او راډیويي برنامو ثبت اود کلیپونو برابرول.
-
د کروندې په اړه د کرنې برخې له ۹۶ کارپوهانو او ۱۸۰ کروندګرو سره مرکې کول، د ۷۲ کرنیزو برنامو ثبت او له ملي ټلویزيٍون څخه یې خپرول.
-
په کابل ولایت کې د هیواد د ۲۶ ولایتونو ۵۴۰ تنه کروندګرو او بڼوالو ته د (انګورو، زردالیو، بادامو، مڼو، کچالیو، رومي بانجان او پیازو ) د پروپوزل لیکنې په برخه کې روزنه ورکول.
-
په کابل ولایت کې د هیواد د ۲۶ ولایتونو ۵۴۰ بڼوالو او کروندګرو ته د کرنیز تخنیکي پروپوزل لیکنې او د میوو او سبزیجاتو کروندو په برخه کې کې رزونه ورکول.
-
د هیواد د مرکزي او سیمه ایزو ۵۰ کسه د ترویجي فني مامورینو لپاره د دوست هیواد تاجکستان لخوا په وچو سیمو کې د بڼوالی او کرنیرو فارمونو په برخه کې د تجروبو شریکولو او کانسبټ پروپوزل د تخنیکي بیا کتنې په پار رزونه ورکول.
-
د هیواد د مرکزی او سیمه ایزو ۳۰ کسه د ترویج فني مامورینو لپاره د دوست هیواد ازبکستان لخوا د کانسبت پروپوزل د علمي سیر ورکشاپ جوړول او د پنبې د کروندو او د پنبې د پروسس د ستګاوو په برخه کې د تجروبو شریکول
-
د دوست ترکمنیستان هیواد لخو د هیواد مرکزي او سیمه ایزو ۴۰ کسه د ترویج فنی مامورینو لپاره د بڼوالی او کرنیزو فارمونو په برخه کې د تجروبو شریکولو او د کانبست پروپوزل د تخنیکي بیا کتنې لیدنې په اړه رزونه ورکول.
د کرنیز تبلغاتي او تعلیماتي آمریت موخې:
د کروندګرو، مالدارانو، بڼوالو او د مرکزي او ولایتي ترویجي مامورینو وړتیاوې لوړل، د کرنیزې پرمختللې تکنالوژي پیژندنه، دمالدرائ او کرنیزو چارو د نویو سیستمونو رواجول، د کرنیزو حاصلاتو د اقتصادي کچې لوړول، د کروندګرو او د هغوی د کورنیو د اقتصادي حالت لوړول، په هیواد کې او له هیواد څخه بهر د روزنیزو کورسونو، سیمنارونو، ورکشاپونواو تخنیکي روزنیزو لیدنو او په کروندو کې د تدریس له لارې بازارموندنه کول دي.
د کتابونو، نشریو، بروشرونو، پامپلیتونو او ترویجي پیغامونو چاپ او په ټول هیواد کې یې ویش.
د کرنیزو تبلیغاتو او تعلیماتو آمریت د راډیويي برنامې(کرنه او مالدارئ) لپاره د کرنیزو او مالدارئ چارو په برخه کې د خبري موادو د تولید او برابروالي دنده په غاړه لري. نوموړې برنامه په اونئ کې دوه ځلې د افغانستان د ملي راډیو له څپو څخه خپریږي.
د (کرنې او مالدارئ) ټلویزیوني برنامه د ملي ټلویزيون د کرنې او مالداري برنامې د پروډیوسر په همکاری ثبتیږي.
د کرنیزو تبلیغاتي او تعلیماتي آمریت لرلید:
د کرنې د ودې او د ترویج د پراختیا لوی ریاست د کرنیزو تعلیماتو آمریت تل په دې هڅه کې دی، چې په هیواد کې او له هیواد څخه بهر د روزنیزو کورسونو، سمینارونو، ورکشاپونو، تخنیکي لیدونو او په کروندو کې د روزنیزو پروګرامونو جوړولو، د کتابونو ، نشریو، پروشورونو، پامپلیټونو، ترویجي پیغامونو چاپولو او د ملي راډیو ټلویزیون له لارې د کرنیزو برنامونو نشرولو په ترڅ کې غواړې، چې د هیواد کروندګر، بڼوال او مالداران له کرنیزې نوې تکنالوژی او سیستم سره د بلتیا په پار وهڅوي، ترڅو چې له دې لارې هم د هیواد اقتصادي حالت او هم د کروندګرو، بڼوالو او د هغوی د کورنیو د کرنیزو حاصلاتو اقتصادي حالت لوړ شي.
د کرنې د ودې او د ترویج د پراختیا لوی ریاست د کرنیزو تعلیماتو آمریت یو کلن او پنځه کلن پلانونه لري او هر کال د کرنیزو تبلیغاتو او تعلیماتو آمریت د خپلې شته بودیجې په ترڅ کې شاوخوا ۵۰۰ کروندګر او ۱۲۰ تنه د ترویج مرکزی او سیمه ایز کارکوونکی په هېواد کې او له هیواده بهر د رزونیزو کورسونو او سیمنارونو له لارې د کرنې او مالدارئ په بیلا بیلو برخو کې یې مسلکي او کاري وړتیاوې لوړوي.
د کرنیزو تبلیغاتو او تعلیماتو آمریت د هیواد د کروندګرو او مالدارانو کرنیز اګروتخنیک ته د هڅونې په پار یو شمیر (کتابونه، نشریې، بروشرونه، پامپلیټونه او ترویجي پیغامونه) چاپوي او همدا راز په ټول هیواد کې د کرنیزو راډيويي او ټلویزیوني برنامونو نشرول دي، ترڅو له دې لارې د هیواد او کروندګرو په کرنیزو حاصلاتو کې زیاتوالی راشی. کروندګر او مالدار کرنیز اګروتخنیک نوي سیستم ته وهڅول شي او هیواد مو پر ځان د بسیاکیدو په لور برابر شي.
په درنښت 2018/6/10
د بدیل معیشت آمریت
د ۱۳۹۶ کال
لرلید(دیدګاه):
څنګه، چې ټول هیوادوال په دې پوهیږي، چې افغانستان د اقتصادي جوړښت له اړخه یو کرنیز هېواد پيژندل شوی دی او ددې هیواد ډیری وګړي د کرنې سکټور د مالدارئ او ددې برخې اړوند نورو برخو کې په کار بوخت دي. په هېواد کې مو په دوامداره توګه د بیلا بیلو لاملونو په اساس د خاشخاشو کښت کې زیاتوالی راغلی دی. د خاشخاشو د کښتونو له منځه وړل او پرځای یې دکرنیزو محصولات ځای پر ځای کول زموږ د هیواد له ملي موخو څخه دي، چې د کرنې سکټور او یوشمیر نورو اړوندو څانګو په ترڅ کې د کروندګرو، بڼوالو، او مالدارانو لپاره د بدیل معیشت پروژو رامنځته کیدل او د نورو زیربنايي، اقتصادي او اجتماعي سکټورونو په همکاری او په دې پرخه کې شامل وزارتونه کولای شي، چې مخدره توکو پر وړاندې مبارزه وکړي.
ستراتیژي:
د خاشخاشو د کښت پر ځای د نورو بوټو د کښت کول، د بڼوالئ، مالدارئ او د خوارکي توکو د کړنو له لارې د هیواد د بڼوالو، کروندګرو د عوایدو د کچې لوړول، د خاشخاشو د کښت له زیانونو څخه د کروندګرو خبرول، د کروندګرو دکورنیو اړتیاو لرونګو متناسبو عوایدو په برخه کې د دیني او قبیلوي مشرانو ملاتړ را خپلول دي.
موخه:
- د کرنې وزارت د سکټوري ریاستونو په ګډه همکاری سره د خاشخاشو د کښت د بدیلو پروژو په اړه د پروژو د پلي کیدو د وړتیاوو لرولو، ګټورتوب، حاصل ورکونې او همدا راز د هغه سیمو کروندګرو ته ، چې خاشخاش یی کشت کړي دي د موسمي او جغرافیایی حالت ته په کتو سره په هره سیمه کې د اقتصادي او کرنیزو پوتنسیلونو شته ځآنګړتیاو لرولو په اساس د کلتوری او پلي کیدونکو مهارتونو د منلو او شته وړتیاوړ په برخه کې څیړونه او پیژندنه ده.
- د نړیوالو مؤسساتو او نور بنسټونو په همکارئ د مخدره توکو پروړاندې د مبارزې په ترڅ کې د کرنې وزارت د سکټوري ریاستونو او شاملو وزراتونو ترمنځ د اړیکو ټینګول، همغږي درلودل، د کرنیزو او مالدارئ چارو د بدیل پروژو د کړنو انسجامول دي.
- د کوکنارو د نه کښت کولو په پار کروندګر، بڼوال او مالدارنو ته د نورو بوټو د کښت کولو او د محصولاتو د ګټورتوب په برخه کې ډاډ ورکول، ترڅو له دغه بوټي څخه په خپله خوښه د نورو بوټو کښت ته پام واړوي.
- د کرنې او مالدارئ په بیلا بیلو برخو کې د کروندګرو او د دوی د اقتصادي عوایدو د پیاوړتیا په پار د خاشخاشو د بدیلو کرنیزو خدمتونو وړاندې کول.
ماموریت:
د بدیل معیشت ریاست د کرنې وزارت د مقام او د هیواد کرنیزو شرایطو ته په کتو د خوراکۍ توکو د اړتیاو دغوښتنې په اډانه کې د خاشخاشو د کښت له منځه وړلو په پار د څیړنو ترسره کوونکي، پیژندونکي، همغږیږي کوونکي او د کرنیزو، مالداری او خوارکی توکو د بدیلو پروژو د فعالیتونو د انسجام کوونکي ریاست په توګه کړنې تر سره کوي او اصلي کړنې یې په لاندې ډول بیانیږي:
- د پلې کیدونکو نښو له اړخه د خاشخاشو دکښت د بدیلو پروژو په اړه څیړنه او پيژندنه، اقتصادي ارزښت او د کروندګرو لخوا د هغې د کښت اسانې لارې چارې ښودل او په دغه څیړنه او لاسته راغلو معلوموماتو کې هغه څیړنیز کارونه نه دي شامل ، چې د کرنې وزارت د ریسرج او پلټڼې نورې څانګې یې تر سره کوي.
- د خاشخاشو دکښت بدیل پیدا کول یوازې د بدیل په کښت پورې اړوند نه دي، دغه ریاست هڅه کويي، چې د هغه کروندګرو لپاره چې د خاشخاشو په کښت بوخت دی د کرنې، مالدارئ وزارت په وظیفوي آډانه کې د دوی لپاره د ژوند کړلو نورې لارې چارې ولټوي.
- د خاشخاشو د بدیلو پروژو همغږی او انسجام کول، د هیواد په بیلا بیلو هغه سیمو کې، چې د پوره څیړنې په ترڅ کې د خاشخاشو کښت پکې پیژندل شوي دی او د کرنې وزرارت د اړوندو څانګو لخوا پلي کيږي. په دغه همغږی کې د وزارتونو، د غیرې دولتي مؤسسو، تمویل کوونکو او د خصوصي لیوالتیالرونکو مؤسسو څانګو لپاره د همغږي د زمیینې رامنځته کول او د مرستو را جلبول شامل دي.
هغه کړنې، چې د پلې کیدو په حال کې دي:
- د کندهار ولایت په شپږو ولسوالیو کې د کندهار فودزون پروژه.
- د هېواد په پنځو ولایتونو کې د FAO لخوا د زیان لیدونکو کورنیو لپاره د قانونی ژوند کړلو د پیاوړتیا پروژه د سروې په حال کې ده.
- د هېواد په دیارلسو ولایتونو کې د UNODC لخوا د قانوني او روا لارو په ترڅ کې د ژوند کړلو د تامینولو پروژه د تدارک په حال کې ده.
- په کندرهار، هلمند او ارزګان ولایتونو کې د UNODC لخوا د بڼوالۍ د پیاوړتیا او د صنعتي طبي بوټو پروژه .
د پروژو په برخه کې :
- د هېواد په شپږو ولایتونو او ۵۰ ولسوالیو کې د ترسره شوې سروې او جوړ شوي ډیټابس له لارې، چې د کرنیز نوي ترویجي پراخیتايي موډل له لارې یې د پراخیتايي کارونو په موخه ترسره شوي دی د د ژوند کړلو د پیاوړتیا او خوراکي خوندیتوب «HFLS» پروژې د کارونو پیلول.
- په هرات ولایت کې د ۲۰۱۷ کال تر اګست میاشتې او د ۱۳۹۶ مالی کال د پلان دپشپړیدو په پار پرته له مالي لګښتونو څخه د «جهار ماه SARD»پروژې کاري غځیدنه .
- د هیواد په ۱۳ ولایتونو کې د INL پروژې د بودیجې لخوا او د UNODC لخوا د د بدیل د پیاوړتیا د ودې پروژې د تدارکاتي چارو ته دوام ورکول.
- دکندهار فود زون KFZ پروژې کاري چارو ته دوام ورکول او د کندهار په ژیړئ او پنجوايي ولسوالیو کې د اوبو لګونې د کانالونو د رغونې د چارو پیلدل.
- د مخدره توکو پر وړاندې د مبارزې وزارت لخوا د ولایتي فرعي پروژو په منظم ډول مخ ته وړل.
- په بادغیس او فراه ولایتو نو کې د اقتصاد وزارت د انجو ګانو د ریاست لخوا د معیشت د متبادلې پروژې په اړه څیړنه کول او یاد وزارت ته د پلان او پالیسی ریاست لخوا یې په اړه د نظریو وړاندې کول.
- د هنګ بوتي د څیړنې او د ددې بوټي د پروپوزل برابرولو په پار بغلان ولایت ته د بدیل معیشت د کارپوه تلل.
- د مالي ریاست له لوری د SARD پروژې د زعفرانو کارنو د ټولنې نښول او د ورکشاپونو برخه يې مخ ته وړل .
- د چین هېواد د کارپوهانو لخوا په ګډه سره ددې هېواد د بدیلو بوټو په اړه مقدماتي څیړنه تر سره کول او د قانوني او ګټورو بوټو د پروپوزل لیکلو په مقدمه کار کول.
- د SARD پروژې کلني پلان جوړول او د پلې کیدو په پار یې د هرات د کرنې، اوبو لګونې او مالدرائ ریاست، مالي او حسابي چارو ریاست او تهیه او تداراکاتو ریاستونو ته ورویشل.
- د SARD پروژې د ۱۳۹۶ کال د لومړئ ربعې د پلان جوړول او د هرات ولایت د کرنې، اوبو لګونې او مالدارئ ریاست پلي کیدونو څانګو ته یې ور ویشل.
- د سارد پروژې( د بی ۲ او بی ۴) پلان جوړول او مالي او حسابی چارو ریاست ته یې لیږل.
- په کرخ او زنده جان ولسوالیو کې د سرد پروژې د کانسیپت برابرول او هرات ولایت ته یې لیږل.
- د مخدره توکو پروړاندې د مبارزې په برخه کې د موخو ځای پرځای کولو په پار د مکتوبونو برابرول او بهرنیو مؤسیو ته یې لیږل.
- د شپږمیاشتنیو راپورونو برابرول او د برنامو حمایوی آمریت ته یې لیږل.
- د هرات ولایت د کرخ او زنده جان ولسوالیو د کانسیپت جوړولو په پار د بدیل معیشت د یوه کارکوونکی لیږل.
- د مالیې وزارت د فورمو ترتیبول او د ماليٍ او حسابي چارو ریاست ته یې لیږل.
- د بهرنیو مؤسسو په اډانه او په ځپل دوهمي کریکولم واحدونو کې د مخدره توکو پر وړاندې د مبارزې موخې شاملول.
- د INL پروژې د بودیجې او د پلي کیدونکي UNODC دفتر لخوا د هیواد په ۱۳ ولایتونو کې د بدیل ودې د پراخیتا پروژې د پلې کیدو په اړه کړنې تر سره کول.
- دمخدره توکو پروړاندې د مبارزې په اړه د پلان جوړول او د هیواد د دوهمې کچې ولایتونو په پلی کیدونکي پلان کې د مبارزې موخې ځای پرځای کول.
- د مخدره توکو پر وړاندې د مبارزې د کمیسیون په اړه د وزارت د نظریو برابرول او د مخدره توکو پر وړاندې، مبارزې وزارت ته یې لیږل.
د همغږی په برخه کې:
- د مخدره توکو پر وړاندې مبارزې وزارت اړوند دKFZ پروژې د یوې میاشتنې همغږي کاري غوڼدو کې درې ځلې ګډون کول.
- د مخدره توکو پر وړاندې د مبارزې لوی کمیسون لخوا د ولایتي پروژې په جوړو شویو غوڼدو کې ګډون کول.
- د مخدره توکو پر وړاندې، مبارزې وزارت کې د مخدره توکو پر وړاندې د مبارزې ملي اونۍ د لمانځغوڼدې د جوړیدو په غونډه کې ګډون کول.
- د ترویجي څارني او تخنیکي کړنلارې د برابروالي په پار د ترویج لوی ریاست په کاري تخنیکي غونډو کې ګډون کول.
- د کرنې، اوبو لګونې او مالدرائ وزارت د محترم مقام د لارښوونې پر بنسټ د مخدره توکو پروړاندې د مبارزې په پار د انکشافي پروژو دوامداروالی پر متکي پروژه باندې.
- دمخدره توکو پر وړاندې د مبارزې وزارت کې د کندهار ولایت د فود زون په غونډو کې ګډون کول.
- د مخدره توکو پروړاندې د مبارزې د لوی کمیسیون، د تخنیکي کمیټې په غوڼدو کې ګډون کول.
- دمخدره توکو پر وړاندې د مبارزې وزارت په انګړ کې د مخدره توکو پروړاندې د مبارزې پلان جوړولو په غونډو کې ګډون کول.
- د کرنې د ودې او ترویج لوی ریاست په اونیزو غونډو کې ګډون کول.
- د افغانستان د اساسي قانون په اړه د پوهاوي په اړه جوړ شوي ورکشاپ کې ګډون کول.
- د مخدره توکو پروړاندې دمبارزې د پلان جوړونې په غونډه کې ګډون او ددې پلان پلي کول په هغه ولایتونو کې، چې خشخاش پکې کښت کیږي.
- د قانوني بوټو د موندلو په پار له سکټوري ریاستونو سره د اړیکو ټینګول.
- د خاشخاشو پر وړاندې د ګټورو او ارزښت لرونکو بوټو په پار له FAO مؤسسې سره د اړیکې نیول.
- د خاشخاشو پر وړاندې د کرنیزو بوټو پیژندلو په پار له EAVES مؤسسې سره اړیکې نیول.
- د تریاکو پر وړاندې د کیفیت او کمیت د زیاتو ارزښت لرونکو بوټو پیژندلو په پار د څیړنو له ریاست سره همغږي لرل.
- په هغه ولایتونو،کې چې خاشخاش کښت کيږي، د دې بوټي دکښت د کچې د ټیټوالي په پار له INL مؤسسې سره همغږیي کول
د لوړتیا لوړونې په برخه کې:
- په بلخ ولایت کې د AIMP پروژې له لوري په دغه ولایت کې د معیشت پروژو ۲۰ تنه کارکوونکو ته د بنسټیز معیشت او دمخدره توکو پروړاندې د مبارزې د موخو شاملو په آډانه کې د درې ورخني ورکشاپ پرانیستل.
- په بدخشان ولایت کې د پلي کیدونکو پروژو کارکوونکو ته د پروژو د اغیزمنتوب په پار د UNODC لخوا د څلور ورځنیو مشورتي روزنیزو غونډو جوړول.
- د ملکي خدمتونو انسټيټوټ له لارې د یوې میاشتنی روزنیز پروګرام لپاره د نوې کرنیزې تکنالوژي په برخه کې د بدیل معیشت د امریت د کارکوونکي د هندوستان هیواد حیدر آباد ایالت لیږل.
- د یوې میاشتې لپاره د چین هیواد په بلنه سره د سرې او بایو ګا د نوې تکنالوژي د برابروالي په برخه کې روزنیز ورکشاپ ته د بدیل معیشت د آمر لیږل.
- د بدیل معیشت داخل خدمت کارکونکو لپاره د ژبې زده کړې روزنیز پروګرام ته دوام ورکول.
- د فوق لیسان د پروګرامPGDEAM د لومړي سمستر پیلول او د MANINGE پوهنتون له لارې له نورو زده کوونکو سره د بدیل معیشت د کارکونکو په ګډون د درسونو پیلیدل.
- د وزارت په پراختیايي پروژو کې له مخدره توکو سره د مبارزې پر وړاندې د موخو ځای پر ځای کولو په پار د مکتوبونو لیږل.
په اداري برخه کې:
- د ورځینو اداري کارونو ترسره کول.
- د ترلاسه شویو مکتوبونو (ارسال او مرسول) او همدا راز له اړوندو ادارو سره یې شریکول.
- د ۱۳۹۶ کال لپاره د فایلنګ برابرول.
- د دفتر د سمبالولو او د اړتیا وړ قرطاسیې د ف س ۹ برابرول او لیږل.
- د وزارت او همکارو مؤسساتو لخوا د ولایتونو او ولسوالیو په کچه د دوهمو واحدونو له لوري د ورکشاپونو او جوړیدونکو غونډو په پاره د هیواد د ۳۴ ولایتونو د کرنې ادارو ریاستونو ته د مکتوبونو لیږد.
- د مخدره توکو پروړاندې د مبارزې د موخو د شاملیدو په پار د هیواد په مرکز او ولایتونو کې د همکارو پروګرامونو پروژو او په دې برخه کې فعالیت کوونکو مؤسسو ته د مکتوبونو لیږل.
- د ورځنیو کارونو تر سره کول.
- اړوندو څانګو ته د مکتوبونو لیږل.
- د ورځنیو مکتوبوبو لیږل او تر لاسه کول.
- د ايټالیا هېواد سفارت ته د سارد پروژې د مکتوبونو لیږل.
- د وزارت په داخل کې اړوندو پروژو ته د مخدره توکو پروړاندې د مبارزې په موخو کې د ګډون په پار مکتوبونو لیږل.
- چاپان او هندوستان هیوادونو ته د روزنې په پار د بدیل معیشت د دوه تنه کارکوونکو لیږل.
- د داخل خدمت د روزنې په پار د بدیل معیشت د یوه تن کارکونکي لیږل.
- د ورځینو اداري کارونو ترسره کول.
- د مکتوبونو لیږل او تر لاسه کول او له اړوندو ادارو سره یې شریکول.
- د ۱۳۹۶ کال لپاره د فایلنګ برابرول.
- د دفتر د سبمالتیا او اړتیا وړ قرطاسیې د ف س ۹ ترتیبول او لیږل.
د کرنیزو چارو د میکانیزې ریاست
لنډه پیژندنه:
د کرنیزو چارو د میکانیزې ریاست په ۱۳۵۹ کال کې د کرنې په پرمختللې بڼه او د کرنې دودیز سیستم په پرمختللي او ماشیني سیستم بدلولو په پاره د کرنې وزارت په اډانه کې رامنځ ته شوی دی. په پیل کې یې خپل فعالیت د هېواد په پنځو ولایتونو کې د بودیجوي واحد او یا هم د تصدی په بڼه پیل کړی دی.
د خپل پراختیايي پلان پر بنسټ هر کال د هېواد په بیلا بیلو ولایتونو کې نوي ستیشنونه رامنځ ته کوي او د د ماشینری په بڼه خدمتونه وړاندې کوي.
دغه ریاست له ۱۳۶۶ څخه تر ۱۳۷۳ کال پورې د هېواد په ۱۷ ولایتونو کې فعاله شتون درلود، خو د وخت د اړتیا په اساس یی په ۱۳۷۳ کال کې په حقوقي ډول له تصدی څخه د بودیجوي واحد په توګه اوښتون کړی دی.
دمګړی دا ریاست د ۲۷۲ فعالو او شپږ عرادې کمپایني تراکټورنو په لرلو او د هیواد په ۲۲ ولایتونو کې کروندګرو ته د غنمو د میده کولو(تریشل) ماشینونو په واک کې ورکولو او همدا راز د کوپراتیفونو او د کرنیزو فارمونو په برخه کې په پرمختللې او ماشیني دول سره خدمتونه وړاندې کوي.
د کرنیزو چارو د میکانیزې ریاست موخې:
-
په پرمختللې او ماشیني کرنیز سیستم د دودیز او سنتي کرنیز سیستم بدلول.
-
د کرنیزو ماشینونو رواجول او د دې ماشینونو څخه د ګټې اخیستنې په برخه کې روزنه ورکول.
-
په في واحد ځمکه کې، د کرنیزو حاصلاتو په کچه کې لوړوالی رامنځ ته کول.
-
په کرنیزو چارو کې د بیلا بیلو ماشینونو څخه دګټې اخیتسنې په ترڅ کې د تولیداتو په لګښت کې کموالی رامنځ ته کول.
-
په ټاکلي وخت سره د کرنیزو محصولاتو اخیستل.
-
د کرنیزو محصولاتو له ضایع کیدو څخه مخنیوی کول.
-
د کرنیزو حاصلاتو په کچه کې د کیفیت او کمیت له اړخه زیاتوالی رامنځ ته کول.
-
د کروندګرو، کوپراتیفونو لرونکو او کرنیزو فارمونو لرونکو لپاره د ماشینری خدمتونو وړاندې کول.
-
تراکټور چلونکو، ماشین کارانو او میکانیک برخې کسانو ته د لنډ مهاله روزنیزو پرورګرمونو په ترڅ کې روزنه ورکول.
-
د کرنیزو ماشینونو د تیلو د سوځیدنې او نورو اړتیا وړ توکو د معلوماتي لوحو ترتیبول.
-
د هېواد د اکاډمیکو مؤسسو او نړیوالو مؤسسو ترمنځ د اړیکو ټینګول.
-
د کرنیزو بیلا بیلو ماشینونو بیارغونه.
-
د کرنیزو ماشینونو د ساتنې مدیریت کول او همدا راز په فنی او تخنیکي برخو کې د روزنیزو کورسونو پرانیستل.
د کرنیزې میکانیزې ریاست لاسته راوړنې:
-
د موقتې ادارې له رامنځ ته کیدو څخه وروسته د فنی، پرسونلي او ماشینريامکاناتو بیا رغونه.
-
د هېواد په ۲۸ ولایتونو کې د اګرو تخنیکي ستندرد امکاناتو په برخه کې د خدمتونو وړاندې کول.
-
د ایران هېواد د مرستو را جلبول او له هغې څخه مدیریت کول.
-
د دولت د پراختیايي مرستو را جلبول او له هغې څخه مدیریت کول.
-
د ایران هېواد د مرستو په ترڅ کې د کرنیزې میکانیزې مرکزونو بیا رغونه، د اداري ودانیو رغول او په فراه، نیمرزو، قندهار، هلمند، بامیان او کابل ولایتونو کې د تخنیکي ورکشاپونو جوړل.
-
د مرکزي دفتر رغول.
-
د چین هیواد دمرستو را جلبول او د هغې مدیریت کول.
-
په هېوادکې او له هېواده څخه بهر د فنی اود مدیریت په برخه کې د وړتیاوو لوړول.
-
د هېواد په ۲۴ ولایتونو کې د شته امکاناتو په ترڅ کې د ماشینری د ستشنونو پیاوړي کول.
-
له IRD-AVIP-IDIANEW-PRT مؤسسو سره د هېواد د ۲۱ ولایتونو د برګزو او د کوپراتیفونو د غړو لپاره د ۳۸۰۵ عرادې ټراکټورونو د ویش په برخه کي همکاري کول.
-
په ۲۰۱۷ کال کې چین هیواد ته د کرنیزو ماشینونو د ساتنې او مراقبت په برخه کې د روزنې په پار له مرکز او ولایتنونو څخه د ۱۰ کسه کارکونکي لیږل.
-
د ۲۰۱۷ کال په لړ کې هند ته د هیواد په اقتصاد کې د کرنیزو ماشینونو د نقش درلودلو د رزونې په پار د یوه کارکوونکو لیږل.
-
په ۲۰۱۷ کال کې ټایلنډ هیواد د کرنیزو ماشینونو د تخنیک په برخه کې د رزونې په پار ددې ادارې د یوه کارکونکی ته لیږل.
-
د ۱۳۹۵ کال په لړ کې چین هیواد ته د پرمختللي کرنیز اقتصاد د مدیریت په سیمنار کۍ د ګډون په پار ددې ادارې د دوه کارکونکو لیږل.
-
ایران هیواد ته د کرنیزې اقتصادي میکانیزې په برخه کې د روزنې په پار په دریو دورو کې د مرکزي او ولایتي ۳۰ تنه کارکوونکو لیږل.
د کرنیزې میکانیزې ریاست لرلید:
د کرنیزو محصولاتو واردول، د کرنیزو محصولاتو د بیو بدلون او د خوارکی توکو د بنسټیزوالي نه خوندیتوب، له سنتی او دودیزو لارو چارو څخه ګټه اخیستنه،چې د تولیداتو لګښت یې زیات کړی دی او د واردیدونکو محصولاتو پر وړاندې یې د محصولاتو سیالي کمه کړی ده، دا ټول یو له هغه ستونزو څخه دي، چې د هیواد د کرنې وده یې له ستونزو سره مخ کړې ده.
د وخت او ځآی د کنترو ل او د نورو پر اختیايي فکټورنو په شتون او همدار راز په کرنیزو عملیاتي بیلا بیلو مرحلو کې د کرنیزو ماشینونو څخه د ګټې اخیستنې له امله په کرنیزو زیربنايي چارو کې پیاوړتیا رامنځ ته شوې ده، او په پایله کې د کمیت او کیفیت له اړخه د کرنیزو محصولاتو د زیاتوالی سبب شوي دي.
د کرنیزو چارو د میکانیزې ریاست د کرنې د ودې او یوه خوځنده زیربنايي مټ په توګه د خپلې ۳۷ کلنې تجربې په اساس دا وړتیا لري، چې په هیواد کې د بیلا بیلو کرنیزو ماشینونو څخه د ګتې اخستنې د رواجولو او د اګروتخنیکي ستندرد خدمتونو وړاندې کولو په برخه کې روزنې ورکړي.
نوموړی ریاست لخوا د د روزنیزو برنامو د جوړیدو له امله په هیواد کې کروندګرو ته ددې وړتیا پیدا کړې ده ، چې له کرنیزو ماشینونوڅخه ښه ګټه واخلي او دغه درسته او په منظم ډول ګټه اخیسته به د هیواد دکرنیزو چارو د ودې او پیاوړتیا سبب شي.
منځ مهاله:
د کرنیزو چارو میکانیزه ریاست د خدماتي او فنی ریاست په توګه ددې جوګه دی، چې کرنیزو ماشینونو مصرفونکي تیلو او ترمیمیاتو څخه د ګتې اخیستنې لاویح او ګړنلارې برابر کړي او د تقنین په برخه کې یې پیاوړی رول ولري. نوموړی ریاست له ماشینونو څخه د ښې ګټې اخیستنې ، ساتنې او له ماشینونو څخه د ښه مدیریت کولو په برخه کې کروندګرو ته د رزونیزو مرکزونو او لنډ مهاله کورسونو جوړلو په برخه کې عمده رول لري.
اوږدمهاله:
په افغانستان کې په پرمختللې بڼه د کرنې رامنځ ته کول یوې زیاتې پانګې اچونې ته اړتیا لري او ددې ستونزې د هواري په پار دولت ځانګړی سکټور رامنځ ته کوي، تر څو وکولای شي، د ځانګړې څانګې د هڅونې په نسبت د قانوني او لارښوونې ورکونې د ملاتړ له لارې په هېواد کې د ماشینری خدمتونه ترسره کړي. د کرنیزو چارو میکانیزه ریاست د ماشینونو په برخه کې د فنی مقررات او لوایحو تدوینولو له امله ددې وړتیا لرلې ده، چې د کرنیزو ماشینونو واردوونکو ته په تخنیکي او فني برخه کې د لارښوونو ورکولو امکانات برابر کړي.
شته پیاوړي امکانات:
د هېواد په ۲۸ ولایتونو کې د فعالو ستیشنونو شتون ، د ۱۰۰ عرادې رایس پلنټر او ۴۹۵ عرادې ټراکټورونو د پلان شامل۲۷۲ عرادو ټراکټورونه ، چې د پتنسیل د زیرمه کولو په صورت کې ددې وړتیا لري،چې د هیواد د کرنیزو چارو د معیارونو برابر او سټندر اګرو تخنیکي خدمتونه وړاندې کړي.