از تولید تا تجارت؛ بانویی که مدام برای فردای بهتر تلاش میکند
ممتاز یوسفزی، یکی از خوشبختترین بانوان این جامعه است که در یک خانواده روشنفکر متولد شده و هیچ مانعی را در کار و تحصیل بر سر راه خود ندیده است. او وقتی شرایط را برایش آماده میبیند، آنچنان از زمان استفاده مؤثر میکند که حتا خوشبینترین هوادارش نیز چنین تصوری نمیکرد.
ممتاز یوسفزی متولد کابل و دانشآموخته فارمسی است. در کودکی دختری فوقالعاده اجتماعی بوده و خلاف عرف و فرهنگ رایج خانوادهها، تا مدتی مردانهپوش بوده است. این مسأله باعث میشود که وی بیشتر اجتماعی و جسور بار بیاید. او آموزشهای ابتدایی و ثانوی را در لیسه ملالی شهر کابل به پایان میرساند و در سال ۱۳۷۳ برای ادامه تحصیل راهی روسیه میشود. در روسیه رشته دواسازی یا فارمسی را برمیگزیند. در سال ۱۳۷۷ از پوهنتون دوستي مردم روسیه (RUDN) از رشته فارمسی فارغ و موفق به اخذ دیپلوم میشود.
خانم یوسفزی پس از برگشت به وطن و سرنگونی رژیم طالبان، دوباره به سراغ تحصیل میرود و این بار در رشته روانشناسی اطفال مصروف فراگیری آموزشهای کاربردی ـ تخصصی در بخش شبانه پوهنتون کابل میشود و از این رشته نیز به درجه عالی سند فراغت میگیرد. با وجود مصروفیتها و کارهای تجارتی و تولیدی، هم اکنون محصل یکی از پوهنتونهای خصوصی کشور در رشته حقوق و علوم سیاسی است.
ممتاز از ۲۲ سال بدینسو در سازمانهای ملی و بینالمللی مصروف خدمت بوده و در حدود هفت هزار آموزگار را در مورد حقوق کودکان و محو خشونت علیه زنان آموزشهای لازم داده است. در همین زمان کارمندان ادارات دولتی و غیردولتی را نیز در رابطه به محو خشونت علیه کودکان و زنان آموزش داده است. همچنان در راستای انجام خدمات عامالمنفعه، یک مرکز صحی عاجل یا ایمرجنسی را در ولسوالی دهسبز کابل ایجاد كرده و دواخانهای را نیز برای سهولت مردم آن ولسوالی در کنار آن شفاخانه در نظر گرفته است تا از این طریق خدمات رایگان را برای کودکان و مادران بیبضاعت مساعد ساخته و مردم را دستگیری کند. علاوه بر آن، برای بیش از ۶۵۰ خانواده خدمات صحی پیشکش داشته است. در کنار آن، طی ارائه خدمات خود توانسته زمينه كار را براي والدين کودکان آسيبپذير و کارکنان روي سرك فراهم ساخته و زمينه تعلیم و تربیت را براي این کودکان آماده سازد.
از خانم ممتاز در مجامع علمی و فرهنگی افغانستان بهعنوان یک مدافع جدی حقوق بشر و اطفال نیز نام برده میشود. در کنار همه اینها، خانم یوسفزی یک زن فعال در حوزه زراعت است. او در این بخش خلاقیت و استعداد خارقالعادهای از خود به نمایش گذاشته است. با این حال، تا نوشتن این متن، به این بعد زندهگی او کمتر پرداخته شده است. او در جامعه بیشتر بهعنوان یک خانم فعال حقوق بشر و مددرسان کودکان بیبضاعت شناخته میشود تا یک تاجر زراعتپیشه.
در یکی از غروبهای کابل که آفتاب دامن بزرگش را از سطح شهر برچیده بود، از طریق یکی از خانمهای تجارتپیشه دیگر با ممتاز یوسفزی، فعال حوزه زراعت، آشنا شدم. طبق قرار قبلی، او برای شرح ابعاد زندهگیاش اعلام آمادهگی کرد.
قصه از آنجا شروع میشود که خانم ممتاز در جریان فراگیری دانش روانشناسی، به یک نکته عجیب پی میبرد که بعداً هویت اجتماعی او را شکل میدهد. او در زمان فراگیری دانش تخصصی میتودهای جدید روانشناسی، درمییابد که به نقش محیط طبیعی و سالم در رواندرمانی تأکید جدی شده است. او فکر میکند که ایجاد باغهای زیبا و باغچههای مزین با گلهای طبیعی، آبشار و سرسبزی، میتواند بر روان رو به رشد کودکان تأثیر مثبت بگذارد. در آغاز برای سهولت خودش در مسلک روانشناسی اطفال، چنین چیزی را در ذهن میپروراند، اما این ایده در نهایت باعث شکلگیری بعد دیگر زندهگی او میشود که بعداً حتا هویت داکتری او را نیز به حاشیه میبرد.
اول تصمیم میگیرد که یک فضای سبز طبیعی را برای درمان کودکان آسیبدیده از جنگ، مساعد سازد. برای تحقق این هدف، عملاً دست به ایجاد چند دربند باغ میزند. بعداً متوجه میشود که زمین مناسب برای غرس نهالهای مثمر از میراث نیاکانش در اختیار دارد که بدون هیچ استفاده مانده است. به تشویق یک خانم دیگر که دوست نزدیکش بوده، برای یک واحد تولیدی ـ تجاری بهشکل یک کمپلکس خوب رویاپردازی میکند. طرحهای اولیه را میچیند. سرانجام طرح ایجاد چهار دربند باغ مثمر که هر کدام ۱۰ جریب و بیشتر از آن وسعت دارد را نهایی میکند. در این باغها بیشتر از هفت هزار و ۵۰۰ تاک انگور مختلفالنوع، سیب و دیگر نهالهای مثمر غرس میکند.
خانم یوسفزی سالها منتظر محصولات باغهایش مینشیند. به قول خودش، پرورش نهال همانند بزرگ کردن اطفال است که نیاز شدید به مراقبت و پرستاری دارد. پس از سالها انتظار، باغهای مثمر او به ثمر مینشیند. او در کنار این باغها، پنج جریب زمین دیگر را برای کشت زعفران از دو سال قبل به این طرف در نظر گرفته است. وی تصمیم دارد تا با راهاندازی سلسله تولید و پروسس زعفران، زمینه بیشتر کار و درامد نسبی را برای زنان بیبضاعت مساعد سازد. برای رسیدن به این هدف، میخواهد افراد متخصص زعفرانکار را از هرات برای آموزش زنان در کابل استخدام کند. همچنان مصمم است تا ۴۰ جریب زمین دیگر را در آینده نزدیک برای ایجاد باغهای مثمر جدید اختصاص دهد تا بتواند زمینه اشتغالزایی بیشتر را برای مردان و زنان فراهم کند.
پس از حاصلدهی باغها و به منظور انسجام کارهای تولیدی ـ تجاری، او «شبکه زنان افغان برای تجارت» را ایجاد کرده و خود مسوولیت رهبری آن را برعهده میگیرد. وقتی بیشتر وارد حوزه کارهای زراعتی میشود، تصمیم میگیرد تا فعالیتهای زراعتی را از سطح یک شبکه به یک اتحادیه بزرگ و سراسری انکشاف بدهد. چند سال قبل «اتحادیه زنان زراعتپیشه» را ایجاد میکند و در ۲۴ ولایت آن را گسترش میدهد. از طریق این اتحادیه، ضمن خرید و فروش محصولات دهقانان و زنان زراعتپیشه، برای فروش بهتر این محصولات در بازارهای ملی و بینالمللی مسوولیت بازاریابی را نیز انجام میدهد. برای انجام این مأموریت، در چندین نمایشگاه ملی و بینالمللی از آدرس خود و این اتحادیه اشتراک میکند.
وقتی سلسله تولید و پروسس میوه خشک، میوه تازه و سبزیجات را بهشکل قاعدهمند آغاز میکند، برای فروش آنها «شرکت زراعتی ممتاز یوسفزی» را ایجاد، ثبت و راجستر میکند. شرکت او یکی از موفقترین شرکتهای تجارتی است که از مزرعه تا تولید و تجارت بهشکل یک زنجیره اتصالی فعالیت دارد. خانم یوسفزی با راهاندازی سلسله کاشت، برداشت، پروسس و فروش، زمینه شغل را برای دهها مرد و زن بهشکل پایدار و مقطعی ایجاد کرده است. این شرکت همین اکنون در اکثر کشورهای آسیایی انواع میوههای تازه و خشک را صادر میکند.
ممتاز برای رسیدن به اینجای کار، روزها، ماهها و سالها را در انتظار سپری میکند؛ اما پایان این انتظار با موفقیتهای بیشمار برای او همراه بوده است. پیام او برای زنان افغان که چه در داخل و چه در خارج کشور به سر میبرند، این است: «همیشه از همدیگر حمایت کنید، در زندهگی خود تلاش کنید و از چالشهایی که فراراهتان میآید، ترس و هراس نداشته باشید و از روزی که زندهگی را آغاز میکنید، باید با یک مبارزه جدی آغاز کنید تا بتوانید از چالشهایی که فراراهتان میآید، با موفقیت عبور کنید. از باخت نترسید. هیچ بردی بدون باخت نیست. در هر عرصهای که فعالیت دارید، تلاش کنید زنان دیگر را یاری کنید و دستشان را بگیرید. هر هنر، علم و فنی را که یاد دارید، در قسمت انتقال آن به زنان دیگر غفلت نکنید. از تبلیغات دشمانتان در هر سطحی که باشد، نترسید. موفقیت بالأخره از آن شماست.»
او بعد از یک گفتوگوی طولانی، سخنانش را با این پیام به انجام رساند.
وقتی در ظاهر زندهگی او دقت کنیم، مدیریت سالم در کنار نگاه زیباییشناسانه و امیدوارکننده در زندهگی او موج میزند. خانم یوسفزی بانوی باانگیزه و مبتکر است که مدام برای فردای بهتر تلاش میکند.