شیرین‌بویه، دارویی هفت‌سر

شیرین‌بویه گیاه دارویی بسیار مفید است، که بیش‌تر در قسمت‌های مرکزی و شمال کشور به گونه‌ی خودرو می‌روید.
نام طبی این گیاه «GlycyrrhizeGlobbra» می‌باشد، که معمولاً ساقه‌ها به طول یک‌متر و در آب و هوای مناسب تا دو متر نیز می‌رسد. گل‌های آن به رنگ‌های بنفش، سفید و زرد است.
ریشه این گیاه به گونه‌ی عمیق در زمین فرو می‌رود از همین رو می‌تواند تا چند سال این گیاه دوام بیاورد و نمو کند.
این گیاه را در ولسوالی‌های دور دست کشور به گونه‌ی سنتی جمع‌آوری می‌کند و از ان به عنوان داروی تنظیم فشار و هم‌چنان به کسانی که مبتلا به بندش عروق اند، توصیه می‌شود.
شیرین‌بویه به طور معجزه‌آسا، داری موادی مانند گلسرین، گلوکوز، سکروز، آسپار آژین، مواد آلبومدی، رزین و کمی اسانس است که مواد مؤثر در ترکیب آن گلسرین بوده که سبب شیرینی مزه آن می‌گردد. رنگ شیرین‌بویه زرد، نسواری و خاکستری است.
وزارت زراعت، آبیاری و مالداری از چند سال به این‌سو محافظت از این گاه طبی را آغاز کرده و نیز در ولایت‌های جوزجان، کندز و بلخ به مساحت چهار هزار و ۷۲۵ جریب را شیرین‌بویه کشت کرده است که حاصلات خوب در قبال داشته است. به گونه‌ای که در سال‌ ۱۳۹۶ مقدار حاصل آن هفت هزار و ۶۶۱ تن به ارزش مجموعی هشت میلیون و ۲۲۸ هزار دالر بود.
همین‌گونه در سال گذشته پنج هزار و ۵۳ تن حاصل به دست آمد که ارزش مجموعی آن پنج میلیون و ۲۲۷ هزار دالر بود. این حاصلات به پاکستان، هندوستان، ترکیه، جاپان، ایران، اوکراین، آلمان، استرالیا، یمن و فرانسه صادر شد.
مسوولان در این وزارت می‌گویند، برنامه‌هایی را به راه انداخته‌اند تا از یک طرف در رشد این گیاه مؤثر واقع شود و همین‌گونه میزان صادرات آن به بیرون از کشور نیز افزایش پیدا بکند.
شیرین‌بویه خاصیت دارویی فوق‌العاده دارد که با استفاده از آن می‌توان در مواردی هم‌چون تقویت عمومی بدن‌، جلوگیری از پیری زودرس، درمان زخم معده، برای برطرف کردن زخم و التهاب دهن «به گونه‌ای که ریشه آن را باید مکید»، برطرف کردن ورم معده و تنگی نفس، رفع سوء هاضمه و از بین بردن نفخ شکم استفاده کرد. هم‌چنان اگر این گیاه طبی را پیش از غذا میل کنید، باعث لاغری و تناسب اندام نیز می‌شود.